نه اولسون، قلبیم كی، تمیزدیر!

تئز-تئز بئله بیر سؤز ائشیدیریك: "نه اولسون، قلبیم كی، تمیزدیر!”...

سیز بئله بیر شئی ائشیتدیگینیز زامان اونو سؤیله‌ینلره جاواب اولاراق "قلبلری تمیزله‌ین عبادتدیر!” دئیین. اؤزو ده بونو هئچ چكینمه‌دن سؤیله‌یین! هله بو هاراسیدیر!

جمعیتیمیزده بضا ائله ایفاده‌لره (مثلا، "من ناماز قیلان بیر چوخ اینساندان داها یاخشییام” و س.) ایفاده‌لره راست گلیریك كی، اینسان اونلار قارشیسیندا سوسمایا بیلمیر. بو جور ایفاده‌لر آخماقلیغین سون حددینده نامازین فرض اولدوغونو اونوداراق دئییلن آجی كلمه‌لردیر...

اصلینده بو، بیر آز دا بیزدن قایناقلانیر. میناره‌نی اوغورلایان اونو گیزلتمه‌یه چالیشدیغی كیمی بیز ده، چوخ تأسف كی، بو جور فایداسیز شئیلره باش وورور، بهانه‌لر اویدوروروق. خاهیش ائدیرم، سهو باشا دوشمه‌یین. مقصدیم اخلاقی جیلیزلاشدیرماق دئییل. "قلبیم تمیزدیر” دئیه‌رك عبادتی ترك ائدنلره بیر-ایكی كلمه سؤز دئمك ایسته‌ییرم. من اخلاقین ایمان و عبادتین یاریسی اولدوغونون فرقینه واریرام.

اونوتمایاق كی، پئیغمبری (س) پئیغمبر ائدن اونون یوكسك اخلاقی و عبادتی ایدی. دئمه‌لی، اخلاقین اؤجالماسینا سبب عبادتدیر. اللها قارشی بورجونو یئرینه یئتیرمه‌ین، اونا تشككور ائتمیی اؤزونه چوخ بیلن اینسانین قلبی نئجه تمیز اولا بیلر؟! حیات نه قریبه‌دیر؟

آنامیز هز. آیشه‌دن "بیز هاچان یاخشی، خئییرخاه حساب ائدیله بیلریك؟” سوروشولدوغو زامان "پیس اولدوغوموزو حیسس ائتدیگیمیز زامان” دئیر، "نه زامان پیس اولدوغوموزو درك ائدریك؟” دئیه سوروشولدوقدا ایسه "یاخشی اولدوغوموزو زنن ائتدیگیمیز زامان” جاوابینی وئرردی.

بو مثال قئید ائتدیگیمیز پروبلئمه - "من یاخشییام” دئینلره چوخ موكممل بیر جاوابدیر. بلی، بیز موسلمانیق و اطرافیمیز بیزی دیندار كیمی تانیییر. اوزریمیزده تر-تمیز بیر پالتار - دیندارلیق صیفتی وار. اگر او، تر-تمیز، آغاپپاق پالتاردا كیچیك بیر لكه اولسا "گؤز چیخارار”. بیز نظرلر آلتینداییق. گلین، ایسلامین یوكسك اخلاقینی احاطه‌میزده اولانلارا، موسلمان اولمایانلارا و سونرادان ایسلاما داخیل اولمالارینا وصیله اولاجاق شخصلره گؤسته‌رك.

اگر بیز ایسلام اخلاقینی و ایمانین حقیقتینی اؤز عمللریمیزله نوماییش ائتدیرسك، دیگر دینلرین منسوبلاری دا، طبیعی كی، ایسلاما مئیل ائده‌جكلر. بلكه ده یئر كوره‌سی‌نین بیر چوخ دؤولتی ایسلاملا شرفلنه‌جكدیر.

بلی، بیزیم اخلاقیمیز پئیغمبرین (س) اخلاقینا بنزه‌مه‌لیدیر. چونكی، اونون اخلاقی قوران اخلاقی ایدی. قورانین گؤستردیگی اخلاق ایسه رببین ایسته‌دیگی كیمی اولماقدیر:

"ائی نفسیم! سنی یارادانین ایسته‌دیگی كیمی بیر قول اولماق ایسته‌مزسنمی؟”

بعضی اینسانلاردان "ناماز قیلیرسانمی؟”، "اوروج توتورسانمی؟” – دئیه سوروشدوغوموزدا "خئیر” جاوابینی وئریر و بونون موقابیلینده ایسه "بیزیم قلبیمیز تمیزدیر، بیزیم هئچ كیمین مالیندا، ناموسومدا گؤزوموز یوخدور” دئییرلر.

سیزجه "قلبیم تمیزدیر” دئمك كیفایتدیرمی؟

بیر شئیی یاددا ساخلاماق لازیمدیر: اینسان هئچ بیر شئی ائتمه‌مكله مسئولیتدن یاخا قورتارا بیلمز.

توتاق كی، سیز آوتوبوس سوروجوسوسونوز. یول سولا دوغرولدوقدا سوكانی سولا، ساغا دوغرولدوقدا ساغا هرلتمك، یول بیتدیكده و یا قارشینیزا مانعه چیخدیقدا ایسه دایانماق زروریدیر. اگر سوروجو كیمی "منیم قلبیم تمیزدیر” دئیه‌رك هئچ بیر شئی ائتمه‌سه‌نیز، یا بیرباشا دیوارا توققوشاجاقسینیز، یاخود دا آوتوبوسو قضایا اوغرادیب بیرباشا جهنمه واصیل اولاجاقسینیز.

پ.س. آ) "قلبیم تمیزدیر” دئیه‌رك عبادت ائتمه‌ین موسلمانلار نظره آلمالیدیرلار كی، اونلارین قلبی پئیغمبرین (س) قلبیندن تمیز دئییلدیر. آنجاق پئیغمبر (س) هئچ واخت بوندان ایستیفاده ائده‌رك عبادتدن ایمتینا ائتمه‌میشدیر.

ب) الله تعالی قوراندا عبادتی (ناماز قیلماق، اوروج توتماق و س.) امر ائتدیكده اینسانلارین قلبلری‌نین تمیز اولوب-اولماماسی كیمی شرط قویماییب. ایلاهی امر هامییا شامیلدیر. "قلبیم تمیزدیر” دئینلر اؤزلری بیلمه‌دن اللهین ایراده‌سینه قارشی چیخدیقلارینی هئچ دوشونورلرمی؟

ایچیمیزده‌كی تاغوت

الله (س.ت) حیات كیتابیمیز اولان قورانی-كریمده بئله بویورور:

بیز هر اوممته: "اللها عبادت ائدین، تاغوتدان اوزاق اولون"– دئیه، پئیغمبر گؤندردیك.(نهل سوره‌سی، آیه 36)

دیگر بیر آیه‌ده ایسه اؤجا الله بئله بویورور:

سنه نازیل ائدیلنه و سندن اول نازیل ائدیلنلره ایمان گتیردیكلرینی ادعا ائدنلری گؤرمه‌دینمی؟ اونلار موهاكیمه اولونمالاری اوچون تاغوتا مراجعت ائتمك ایسته‌ییرلر. حالبوكی اونلارا تاغوتا اینانماماق امر اولونموشدور. شیطان ایسه اونلاری درین بیر آزغینلیغا سالماق ایسته‌ییر.(نیسه سوره‌سی، آیه 60)

تاغوتلاری رد ائتمه‌دیكجه ایمانین قبول اولونمایاجاغی آچیق بیر شكیلده آیه‌لرده ایفاده اولونور. تاغوت دئدیكده، اللهین ائندیردیگی حؤكملره موخالیف اولان و بو حؤكملرین عوضینه اؤز حؤكملرینی ایجاد ائدن هر بیر وارلیق تاغوتدور. تاغوت همچی‌نین اللها (س.ت) قارشی عصیان ائتمكله برابر، اونون قوللارینی اؤزونه قول ائتمك ادعاسیندا اولانلاردیر. بو ایسه شیطان، دینی و سییاسی بیر لیدئر و یا بیر كرال اولا بیلر. اللها قارشی حددینی آشمیش هر بیر وارلیق تاغوتدور. قئیبدن خبر وئرن، فالچیلیقلا مشغول اولان، جادوگرلیك ائدن هر بیر كس ده تاغوت حؤكمونده‌دیر.

بو سببدن هر هانسی بیر اینسانین حقیقی موسلمان اولماسی اوچون تاغوتو رد ائتمه‌سی لازیمدیر. چونكی اؤجا اللها ایمان ائتمه‌میشدن اؤنجه بوتون تاغوتلاری اینكار ائتمك شرطدیر. یعنی تاغوتلاری اینكار ائتمه‌دن، اللها ایمان گتیره‌نین ایمانی یانلیشدیر. بورایا قدر آنلاتدیغیمیز تاغوتلار بیزدن خاریجده اولان تاغوتلاردیر. و هر بیر ایمان گتیرن اینسانین دا بو خاریجی تاغوتلاردان چكینیب، اللها یؤنلمه‌سی لازیمدیر.

لاكین بو گون بیز اینسانلارین داخیلینده اولان تاغوتدان دانیشماق ایسته‌ییریك. اینسان اؤز داخیلینده‌كی تاغوتو رد ائتدیكده او خاریجده اولان تاغوتلاری دا اینكار ائتمك گوجونده اولور. محض بونا گؤره ده اینسان ایلك اؤنجه داخیلینده‌كی تاغوتو تانیمالیدیر. تاغوتو تانیمادان اونو اینكار ائتمك ده مومكون دئییلدیر. بس بو ایچیمیزده، داخیلیمیزده اولان تاغوت نه دیر؟ بو ائله بیر تاغوتدور كی، اینسانلاری عبادتدن، اللها قوللوقدان، ایماندان كنار ائدیر. بو نفسدیر! نفس ائله بیر تاغوتدور كی، او اینسانی دونیایا و دونیا نعمتلرینه آلوده ائدیر. نتیجه‌ده ایسه دونیا نعمتلرینه هریس اولان اینسان، بو نعمتلره نایل اولماق اوچون یالان دانیشماغا، اوغورلوق ائتمه‌یه، روشوت آلماغا حتی اینسان جانینا بئله قصد ائتمه‌یه مجبور اولور.

نفس اونو ائله بیر سویه‌یه گتیری كی، او حئیواندان فرقلنمز حالا دوشور. نه گلدی یئییر، حالال-حرام بیلمیر و بو جور عمللری "قوچاقلیق” ، "زمانیله آیاقلاشماق” كیمی ایفاده‌لرله حاق قازاندیریر. حالبوكی، بوتون بو عمللری شیطان اونا حرام و گوناه عمللر كیمی دئییل، "باجاریق” كیمی تلقین ائدیر. و نتیجه‌ده نفسینه تابع اولوب زلالته دوغرو آددیملاییر.

خاریجده‌كی تاغوتلار ایلاهیلشدیریلدیگی كیمی، داخیلی تاغوت اولان نفس ده ایلاهیلشدیریله بیلر. و نتیجه‌ده اینسان اؤز نفسینی اؤزونه ایلاه سئچیر. و اللهدان قئیریسینی اؤزونه ایلاه سئچدیگی اوچون كافیر اولور. اؤجا الله اؤز رسولونا بو خیسلتلی اینسانلار باره‌سینده بئله مراجعت ائدیر:

نفسی‌نین ایسته‌یینی ایلاهیلشدیرن كیمسه‌نی گؤردونمو؟ (ال-فورقان، 43)

گونوموزده بو جور اینسانلارا چوخ راست گلمك مومكوندور. اونلار نفسلری‌نین ایستكلرینه تابع اولوب، دونیا حیاتینا كؤله اولموشلار. حالبوكی اونلار اللها قوللوق ائتسیدیلر، الله اونلارا بو دونیادا دا ، آخیرت دونیاسیندا دا گؤزللیكلر بخش ائدردی. البتده‌كی اؤجا الله بو دونیادا موسلمانا دا، كافیره ده رحملیدیر. بو دونیاداكی نعمتلرین ذره‌ قدر قییمتی اولسایدی، كافیره بیر قورتوم سو بئله وئریلمزدی. آخیرت گونونده ایسه اؤجا الله یالنیز موسلمانلارا رحیملی اولاجاق. جنّت نعمتلری ایسه یالنیز بو دونیادا اونا ایمان گتیریب و تاغوتلاردان چكیننلر اوچون اولاجاقدیر.

اؤجا الله بو باره‌ده بئله بویورور:

قادینلارین، اوشاقلارین، ییغین-ییغین قیزیل-گوموشون، یاخشی جینس آتلارین، مال-قارانین و اكین یئرلری‌نین وئردیگی ذؤوقلره اولان ایستك اینسانلارین گؤزونه گؤزل گؤستریلمیشدیر. بونلار، دونیا حیاتی‌نین كئچیجی ذؤوقودور، گؤزل قاییدیش یئری ایسه الله یانیندادیر.(آل-عمران، 14)

اینسان آنلامالیدیر كی، بو دونیا یاشاماق و ذؤوق اوچون بیر مكان دئییل. بو دونیا ایمتاهان دونیاسیدیر. بو دونیاداكی نعمتلر یالنیز اوندان ایستیفاده ائدیب، ایمتاهانا حاضرلاشماق اوچوندور. چونكی قارشیدا بؤیوك بیر ایمتاهان وار. بو ایمتاهاندان موفووقیتله كئچه بیلمك اوچون بوتون تاغوتلاری دیل ایله، عمل ایله رد ائدیب، اللها ایمان گتیرمك لازیمدیر. بونون اوچون ایسه ایلك نؤوبه‌ده داخیلیمیزده اولان نفس آدیندا تاغوتو رد ائتمك لازیمدیر. داخیلینده‌كی تاغوتو رد ائتمه‌دن ، خاریجی تاغوتلاری رد ائتمك مومكون دئییلدیر. اگر مومكوندورسه ده بو یالنیز دیلده اولاجاق. عملده ایسه هئچ بیر دیَیشیكلیك اولمایاجاقدیر.

بو معنادا گلین بیر داها بیزی اللها عبادتدن اوزاقلاشدیران نفسی ایستكلری ترك ائدك. داخیلیمیزده‌كی نفس آدینداكی تاغوتو و خاریجیمیزده‌كی تاغوتلاری ترك ائدك كی، اللها حقیقی معنادا ایمان گتیرك. گلین داخیلمیزده‌كی و خاریجیمیزده‌كی تاغوتلاری ایلاهلشدیریب اونلارا عبادت ائتمه‌یك. گلین یئرین و گؤیلرین حقیقی رببی اولان اللهی ایلاهیلشدیرك و اونا دا عبادت ائدك.

سوندا گلین اؤجا اللهین بیزلره بو باره‌ده مراجعتلرینه بیر داها نظر سالاق:

هر كس تاغوتو اینكار ائدیب اللها ایمان گتیررسه، هئچ واخت قیریلمایان ان مؤحكم دستكدن یاپیشمیش اولار. الله ائشیدندیر، بیلندیر. (بقره، 256)

تاغوتا عبادت ائتمكدن چكینیب اللها اوز توتانلارا موژده واردیر. قوللاریمی موژدله!(زومر،17)

نفسینی گوناهدان تمیزله‌ین اوغور قازانمیشدیر.(شمس،9)

الله بوتون موسلمانلاری نفسدن و اونون شرریندن قوروسون. آمین

ناماز قیلماماغین سببلریندن بیری ده اللهدان قورخماماقدیر

اؤجا الله قورانی-كریمده بئله بویورور: "اللهین عذابیندان قورخون، ناماز قیلین و موشریكلردن اولمایین!” (ار-روم،31)

الله(س.ت) اونا ایمان ائدن قوللارینا اوندان قورخاراق ناماز قیلمالارینی امر ائدیر. و اوندان قورخان قوللاری دا رببینه اطاعت ائده‌رك سجده‌لره قاپانیرلار. اوكبه بین آمر (ر.آ) رسولوللاهین (س.آ.س) بئله دئیركن ائشیتدیگینی خبر وئریر: رسولوللاه (س.آ.س) بئله دئدی: "داغ تپه‌لرینده‌كی قویون چوبانیندان اللهین خوشو گلیر. او، ناماز اوچون آذان اوخویار و ناماز قیلار. الله (س.ت) دا بئله بویورور: بو قولوما باخین، آذان اوخویوب، ناماز قیلیر و مندن قورخور. من ده او قولومون گوناهلارینی باغیشلادیم و اونو جنّتیمه قویاجاغام. (ابو داوود (1203) و نسای (2/20) ،احمد (4/145)، ابن هیببان (260) و تبرانی كبیر (17/833) سهیه بیر سندله روایت ائتمیشلر.)

الله(س.ت) ناماز قیلان قولو اوچون اوندان قورخدوغونو سؤیله‌ییر. و بونون موقابیلینده همین قولو جنّتله موژدله‌ییر. ناماز قیلمایان اوچون بو سؤز سؤیله‌نیلیرمی؟ اگر عینی كلمه ناماز قیلمایانا دا سؤیلنمیش اولسایدی، ناماز قیلان ایله قیلمایان آراسیندا هئچ بیر فرق اولمازدی. بو اؤجا اللهین (س.ت) عدالتینه یاراشماز.

همچی‌نین ده بیر اولان اللهدان (س.ت) قورخماق، "له ایلهه ایلللاه” كلمه‌سی‌نین طلبلریندندیر. اگر بیر كیمسه دیلی ایله "له ایلهه ایلللاه” دئییر، لاكین ناماز قیلمیرسا دئمه‌لی بو آدام بو كلمه‌نین طلبینی یئرینه یئتیرمه‌میشدیر. بونو آچیقلایان بیر آیه‌ده الله (س.ت) بئله بویورور: "الله اؤز امری ایله ملكلری (جبرایلی) وحی ایله بنده‌لریندن ایسته‌دیگینه گؤندریب بئله بویورار: "اینسانلاری عذابیملا قورخودوب(بو حقیقتی منیم آدیمدان اونلارا بیلدیرین: "مندن باشقا هئچ بیر ایلاه یوخدور. مندن قورخون!". (نهل سوره‌سی، 2)

هر بیسمیلله دئییب ات كسن قسسابدان ات آلماق اولارمی؟

سوال: حاضردا موسلمانلار اتی كیمدن آلمالیدیرلار؟ هر بیسمیلله دئییب ات كسن قسسابدان ات آلماق اولارمی؟

جاواب: اللها حمد اولسون.موسلمان یئدیگی تیكه‌نین حالالینا-حرامینا فیكیر وئرمه‌لیدیر. بیلدیگیمیز كیمی ایسلام دینی اؤز آردیجیللارینا هر اتین یئییلمه‌سینی جواز وئرمه‌میشدیر. یئییلن ات لئش اولمامالی، دونوز و دیگر یئییلمه‌سی حرام اولان حئیوانلاردان اولمامالی و عینی زاماندا یئییلمه‌سی حالال اولان اتلر ده ایسلامی اصوللارلا كسیلمیش اولمالیدیر. عكس تقدیرده بو اصولدان كناردا قالان ات و ات محصوللاری‌نین یئییلمه‌سی حرامدیر.

(بورادا قئید ائدك كی، اهلی-كیتاب طرفیندن كسیلن حئیوانلارین اتلری ده (البته‌ كی اتی حالال اولانلار) موسلمانلارا حالالدیر)

بو باخیمدان البته‌ كی، موسلمان یئدیگی ات محصوللارینا فیكیر وئرمه‌لیدیر. بو گون حقیقتن بعضی اؤلكلردن ایدخال اولونان ات محصوللاری قئیری-ایسلامی اصوللارلا كسیلمیشدیر. حتی اؤلكمیزده ایستئهسال ائدیلن بیر سیرا ات محصوللاری بئله بو باخیمدان شوبهه‌لیدیر. مثلا دونوز كولباساسی ایستئهسال ائدن بیر شیركتین عینی سئخلرینده مال كولباساسی دا ایستئهسال اولونورسا، عینی آلتلر هر ایكی محصولون ایستئهسالیندا ایستیفاده ائدیلیرسه بورادا حرامین حالالا قاریشماسی طبیعی حالدیر. بونا گؤره اؤلكمیزده ایستئهسال اولونان بیر چوخ ات محصوللاری‌نین اوزرینه حالال یازیلمیش اولسا بئله اونو ایستئهسال ائدن شیركت دونوز اتیندن ده دیگر محصوللار ایستئهسال ائدیرسه اونون بوتون نؤو ماللاری‌نین ایستیفاده‌سیندن چكینمك لازیمدیر.

قسسابلاردان آلینان اته گلینجه... البته‌ بو مسئله‌ده ده احتیاطلی اولماق لازیمدیر. تانیدیغینیز مؤمین بیر قسساب وارسا اتی همیشه اوندان آلین. بو احتیاطا و تقوایا اویغون اولانیدیر. عومومی قایدایا گلینجه بیر توپلوم عمومیتله موسلمان اولدوغونو ادعا ائدیرسه بو توپلومدا اؤزونو موسلمان قبول ائدن بیریسی‌نین كسدیگی حئیوانین اتی حالالدیر. بونا دلیل اولاراق بو حدیسی گؤستره بیلریك:

آیشه (ر.آ.) روایت ائدیر كی، بیر جاماعت الله رسولوندان سوروشدو: "یا رسولوللاه، بیر قوم بیزه ات گتیریر. بیز اونلارین اللهین آدینی چكیب چكمه‌دیكلرینی بیلمیریك.” نبی علئیه سلام دئدی: "سیز بیسمیللاه دئیین و او اتدن یئیین”. آیشه (ر.آ) دئییر كی، "بو قوم ایسلاما یئنی گلمیشدی”. (بوخاری)

گؤروندویو كیمی الله رسولو ایسلاما یئنی گلمیش، بیر چوخ شرطلردن خبری اولامیان بیر قومون كسدیگی اتین یئییلمه‌سینی قبول ائتمیشدی.

آنجاق بورادا بیر مثلای قئید ائدك. البته‌ سیز بوتون قارشینیزا چیخان قسسابلاری ایمان ایمتاهانینا توتاجاق دئییلسینیز. آنجاق بو او دا دئمك دئییلدیر كی، هئچ نَیه فیكیر وئرمه‌دن بو اؤلكه‌ده هاردان گلدی، نئجه گلدی ات آلمالیسینیز. یاشادیغنز یئرده دایم ات آلدیغینیز آدامی بو و یا دیگر فورمادا تانیماق ایمكانینیز البته‌ كی، وار. جدی ایمان پوربلئمی‌نین اولماسیندان خبردار اولدوغونوز بیر شخصدن البته‌ كی، ات آلماغینیز جایز دئییلدیر. آنجاق آدام اؤزونو موسلمان قبول ائدیر، كسدیگینی بیسمیللهله كسیر و اونو دیندن چیخاران آشكار بیر عملی یوخدورسا اونون كسدیگی یئییلر و سیزین اونون گیزلی یؤنلرینی آراشدیرمانیز اویغون دئییلدیر.

راسولوللاهین حیاتی

قورعان طلبه‌سی، قارداش توركییه‌ده تفسیر علمینده بؤیوك بیر خیدمتده رولو اولان مصطفی ایسلاموغلونون الله رسولو -سللاللاهو آلئیهی وا سللمین- حیاتینی باشدان سونا عكس ائتدیرن بو سسلی مپ3 فورماتلی اثریندن هر بیر موسلمان فایدالانا بیلر. یئتر كی، عالملره رحمت اولاراق گؤندریلمیش سئویملی و عزیز اؤندریمیز رسولوللاهی -سللاللاهو آلئیهی وا سللمی- داها یاخیندان تانیماق اوچون بو اثردن فایدالاناق.

خاتیرلاداق كی، بو محصول آدیم پرودوكسییون شیركتی‌نین ایستئهسالیدیر و مؤلفلیك حقوقلاری قورونور.

سسلی اثرلرین آذریسلامدا یاییملانماسی اوچون مؤلفین راضیلیغی آلینمیشدیر.

مؤوضو ایله علاقه دار فیكیرلرینیزی و سواللارینیزی مؤلفه مصطفییسلاموگلو.جوم سایتیندان یازا بیلرسینیز.

یاپون جیزگی فیلمینده قورانی-كریم تحقیر ائدیلیب

یاپون جیزگی فیلمینده قورانی-كریمین تحقیر ائدیلمه‌سی موسلمانلارین اعتراضینا سبب اولوب.

آرتیق 300-ه یاخین عرب دیللی و ایسلام فوروملاریندا "قورانین تحقیر ائدیلمه‌سی” جدی شكیلده موزاكیره اولونور.

بیر چوخ تاماشاچیلارین فیكرینه گؤره، آرتیق كیفایت قدر مشهور اولان توكیو "سیوئیسیا” فیرماسی طرفیندن ویدئودیسكلرده بوراخیلان جیزگی فیلمینده قورانی-كریم تحقیر ائدیلیب. بئله كی، "جو-جونون قئیری-آدی سرگوزشتی” آدلی فیلمده اساس منفی قهرمان قاهیره‌ده یاشاییر و فیلمین قهرمانینی و اونون خوش نیتلی دوستلارینی اؤلدورمك امری وئرنده قورانی-كریم اوخویور.

"بو صحنه‌ موسلمانلاری تئررورچو كیمی تصویر ائدیر، بو ایسه حقیقته اویغون دئییل”، دئیه كیودو آگئنتلیگینه موساهیبه وئرن قاهیره‌ده ال-ازهار اونیوئرسیتئتینده فیتوا وئرن كومیته یه رهبرلیك ائدن شیخ آبدول حمید آتتراش بیلدیریب. "فیلم بیزیم دینیمیزی تحقیر ائدیر، اونون یارادیجیلارینا ایسلامین دوشمنلری كیمی باخیلمالیدیر”، دئیه شیخ بیلدیریب.

"سیوئیسیا” شیركتی‌نین نماینده‌سی ایسه بیلدیریب كی، قوران-كریم جیزگی فیلمینه سهون دوشوب. اونون سؤزلرینه گؤره، فیلمین یارادیجیسی "قاهیره حیات شرایطینی” گؤسترمك اوچون كادرا عرب دیلینده كیتاب سالماق ایسته‌ییب. نومونه اوچون ایسه اونلار كیتابخانادا اللرینه دوشن ایلك كیتابی سئچیبلر و بونون مقدس قوران اولدوغونو بیلمه‌ییبلر. شیركت نماینده‌سی بیلدیریب كی، اونلار عذر ایسته‌مك و جیزگی فیلملری‌نین دیسكلری‌نین مووققتی اولاراق ساتیشدان ییغیشدیریلماسینا حاضردیرلار. بونا باخمایاراق آرتیق اینتئرنئتده یاپون محصوللارینا بایكوت قویولماسی ایله باغلی چاغیریشلار ائدیلیب.

دیلنچییه پول وئرمك اولارمی؟

الله اوچون دئییب قاپییا گلن دیلنچیلری بوش قایتارماماغا چالیشیر، آنجاق یئنه ده اونلارلا باجارمیریق. گؤره‌سن، دیلنچیلره پول وئردیگیمیز اوچون مسئولیت داشیییریقمی؟”دیلنچیلیگین كؤكونده هانسی سببلر یاتیرسا یاتسین، آجی رئاللیق اوندان عبارتدیر كی، بو پیس وردیش جمعیتیمیزین ساغالماز یاراسینا چئوریلمیشدیر.

معلومدور كی، اساساً فیزیكی قوسورو اولان و یا یاشلی اولدوغونا گؤره ایشله‌یه بیلمه‌ین شخصلر دیلنچیلیكله مشغول اولورلار.

دؤوروموزده دیلنچیلیك آرتیق بیر پئشه‌یه چئوریلیب. هئچ بیر اذیت چكمه‌دن پول اولدوغو حالدا زحمته و آلین ترینه نه احتیاج وار؟ آپاردیغی اصلاحاتلارلا جمعیتین اینكیشافیندا اساسلی دیَیشیكلیكلره نایل اولان پئیغمبر (س) دیلنچیلیك خسته‌لیگینه ده چاره تاپمیش، بو پیس وردیشدن قورتولمانین یوللارینی گؤسترمیش و دیلنمه‌نی پئشه‌یه چئویرن شخصلری بو یولدان واز كئچیرمك اوچون اونلارا یول گؤسترمیشدیر.

پئیغمبرین (س) سهابه‌لریندن انس ابن مالیك روایت ائدیر: "بیر گون انصاردان اولان بیر نفر اللهین رسولونون (س) حضورونا گله‌رك، اوندان نه ایسه ایسته‌دی. پئیغمبر (س) اوندان ائوینده بیر شئی اولوب اولمادیغینی سوروشدوقدا همین شخص: "بلی، وار، ائی اللهین رسولو. ائویمده بیر هسیر وار. هسیرین بیر طرفینی آلتیمیزا سریر، دیگر طرفی ایله اوستوموزو اؤرتوروك. بوندان باشقا بیر سو قابیمیز وار كی، اونونلا دا سو ایچیریك” دئدی. پئیغمبر (س): "او زامان درحال قالخ، كیسه‌نی و سو قابینی دا گؤتوروب منیم یانیما گل” بویوردو. همین شخص ائوینه گئده‌رك، هسیری و سو قابینی گتیریب پئیغمبرین (س) یانینا گلدی.

پئیغمبر (س) هسیر ایله سو قابینی اوندان گؤتوره‌رك، اورادا اولانلارا نوماییش ائتدیردیكدن سونرا: "كیم بو ایكی اشیانی ساتین آلماق ایسته‌ییر؟” - دئیه سوروشدو. اورادا اولانلاردان بیر نفر هسیر و سو قابی‌نین هر بیرینه بیر دیرهم وئره بیله‌جه‌یینی سؤیله‌دی. پئیغمبر (س) سوالی ایكی-اوچ دفعه‌ تكرار ائده‌رك، "بیر دیرهمدن چوخ وئرن یوخدورمو؟” – دئیه سوروشدو. داها سونرا هسیری و سو قابینی همین شخصه ساتدی. پئیغمبر (س) ایكی دیرهمی اشیانین صاحبینه وئره‌رك، "بو پولون بیر دیرهمی ایله عرضاق آل، عائله‌نه باخ. بیر دیرهمی ایله ده بالتا آلیب یانیما گل” بویوردو.

همین شخص بیر آز سونرا الینده بالتا پئیغمبرین (س) یانینا گلدی. پئیغمبر (س) بالتانی اوندان آلاراق، ساپلادی. سونرا بالتانی همین شخصه وئره‌رك، "بونو گؤتور، گئت اودون كس، توپلاییب سات. سنی اون بئش گون بورالاردا گؤرمه‌یه‌جه‌یم” بویوردو. همین شخص گئتدی، اودون كسدی، توپلادی و ساتدی. داها سونرا پئیغمبرین (س) حضورونا گلدی. او، اون بئش دیرهم قازانمیشدی. بو پولون بیر حیصه‌سی ایله عرضاق، بیر حیصه‌سی ایله ده ایچه‌جك شئیلر آلمیشدی. پئیغمبر (س) بونو گؤردوكدن سونرا بویوردو: "دیلنچیلیك اوجباتیندان قارا بیر نقطه‌ كیمی قییامت گونونده حضورا چیخماقدانسا، سنین ایندیكی حالین اوندان خئییرلیدیر. دیلنمك آنجاق بو اوچ شخصه جایزدیر:

1. تورپاغا یاپیشاجاق قدر كاسیبلیغا دوچار اولانا؛ (سون درجه‌ كاسیب اولانا)

2. ایچیندن چیخا بیلمه‌یه‌جك قدر بورج ایچینده اولانا؛

3. پول تاپماق اوچون قان پولو یوكلنن شخصه؛

چوخ عذاب چكن، موعالیجه‌سی اولمایان بیر خسته‌لییه دوچار اولان شخص ده احتیاجی قدر ایسته‌یه بیلر”.

حدیسدن گؤروندویو كیمی، ایشله‌یه بیلمه‌ین، عذرلو، قوسورلو، اونا باخاجاق كیمسه‌سی اولمایان، یاردیما مؤهتاج شخصلر باشقالاریندان آنجاق زروری احتیاجلارینی اؤده‌یه‌جك قدر پول ایسته‌یه، یعنی، دیلنه بیلرلر. بو مجبوری حاللار استثنا اولماقلا دیلنچیلیگی بیر حیات طرزینه چئویرنلر بؤیوك بیر یوكون آلتینا گیریرلر. پئیغمبر (س) بئله اینسانلارا جدی خبردارلیق ائدیر: "اگر بیر كس مالینی چوخالتماق اوچون اینسانلارین ماللارینی ایسته‌یرسه، او، آنجاق آتش پارچاسی ایسته‌یر. ایستر بونون آزینی، ایسترسه ده چوخونو ایسته‌سین.

بو حدیس احتیاجی اولمادیغی حالدا دیلنمیی قاداغان ائتمكله یاناشی، بونون جهنم عذابی ایله نتیجلنه‌جك بیر ایش اولدوغونو دا آچیق شكیلده ایفاده ائده‌رك دیلنچیلیگی حرام ائدیر. بونا گؤره حرام ایش گؤرنلرین سایی‌نین آرتماماسی اوچون بو جور شخصلرین چوخالماسینا فورصت وئرمه‌مك واجیبدیر. قئید ائتمك لازیمدیر كی، قورانی-كریمین از-زوها سوره‌سینده‌كی "بیر شئی ایسته‌یه‌نی گئری چئویریب آزارلاما” آیه‌سینده علمی بیر مسئله‌ باره‌سینده سوال وئریب نه ایسه اؤیرنمك ایسته‌ین شخصین گئری قایتاریلماماسی‌نین واجیبلیگی قئید اولونور. یوخسا، بو آیه هر قاپییا گلنی بوش چئویرمه‌مك كیمی باشا دوشولمه‌مه‌لیدیر. چونكی بئله اولدوغو تقدیرده دیلنچیلییه فورصت وئریله‌جك و سانكی نورمال بیر داورانیشا یول وئریلمیشدیر دوشونجه‌سی حاكم اولاجاقدیر.

پ.س. پئیغمبریمیزین (س) بو حدیسی ده دیلنچیلییه ایسلامین موناسیبتینی آچیق شكیلده ایفاده ائدیر: "كیم منه اینسانلار قارشیسیندا دیلنمه‌میی ضامن دورارسا، من ده اونا جنّتی ضامن دورارام”.

قورانلا فالا باخماق اولارمی؟

سوال: قورانلا فالا باخماق اولارمی؟

جاواب: اوزو بیللهی مینش-شیطانیر-راجیم (قووولموش شیطانین شرریندن اللها سیغینیرام). بیسمیللهیر-رحمانیر-رحیم.

بیر شئی آدامدا هم تعجب، هم ده هیددت دوغورور. باشا دوشمك اولمور كی، الله طرفیندن یارادیلمیش اینسانلار اونون تورپاغیندا یاشاییب، اونون وئردیگی روزیدن یئییب، اونون وئردیگی جییرله اونون هاواسینی اودوب، سونرا دا راحتلیقلا، آسانلیقلا اللهدان قئیریسینه نئجه یؤنله بیلیرلر؟!

نینكی بوتون اینسانلارین حتی بوتون مخلوقاتین موقددراتی اللهین الینده‌دیر. حؤكم یالنیز اونوندور. بوتون بونلاری سیزین سوالینیزدا خاتیرلادیغینیز قوران سؤیله‌ییر.

"...حؤكم یالنیز اللهیندیر. من آنجاق اونا توككول ائتدیم. قوی توككول ائدنلر ده آنجاق اونا توككول ائتسینلر!” (یوسوف، 67).

اوندان باشقا هئچ كس و هئچ نه ضرر و فایدا وئرمك اوچون بیر گوجه، قوته صاحب دئییل.

"حؤكم (هر شئیین ایختییاری) الینده اولان الله نه قدر اؤجادیر. او، هر شئیه قادیردیر!” (ال-مولك، 1).

كیمین یوكسله‌جه‌یینی و یا آلچالاجاغینی یالنیز الله تعیین ائدیر و بو حؤكم گئرچكلشیر. او ملیكلرین ملیكیدیر، مولكون صاحبیدیر.

"دئ: "ائی مولكون صاحبی اولان الله! سن مولكو ایسته‌دیگین شخصه وئرر، ایسته‌دیگین شخصی یوكسلدر و ایسته‌دیگین شخصی آلچالدارسان. خئییر یالنیز سنین الینده‌دیر. حقیقتن، سن هر شئیه قادیرسن!” (آلی عمران، 26)

خوشبختلیك ده، بدبختلیك ده اللهین الینده‌دیر.

"گولدورن ده، آغلادان دا اودور! اؤلدورن ده، دیریلدن ده اودور!” (ان-نجم، 42-44).

"منی یارادان و منی دوغرو یولا یؤنلدن اودور (اللهدیر)! منی یئدیردن ده، ایچیردن ده اودور! خستلندیگیم زامان منه یالنیز او، شفا وئریر. منی اؤلدوره‌جك، سونرا (یئنیدن) دیریلده‌جك اودور. و قییامت گونو خطامی باغیشلایاجاغینا اومید ائتدیگیم ده اودور!” (اش-شوارا، 78-82).

یوخاریدا قئید ائدیلن و دیگر قوران آیه‌لری بو حقیقتی (هر شئیین اللهین حؤكمو آلتیندا اولماسینی) بیلدیریر. بیر قایدا وار كی، كیم حؤكم ائدیرسه، كیم بیر شئیی تك حل ائدیرسه، نئجه، نه ائده‌جه‌یینی یالنیز او بیله بیلر. باشقا بیریسی بونو بیله بیلمز.

مگر گله‌جكده كیمینسه خوشبختلیگینی و یا بدبختلیگینی اونلار (فالچیلار) تعیین ائدیر كی، گله‌جكده نه ائتمك ایسته‌دیگینی، نه ائده‌جه‌یینی ده بو گون خبر وئرسینلر؟! یوخسا فالچی، جادوگر و سئهربازلار اللهین گؤره‌جیی ایشلرده اونونلا شریكدیرلرمی؟!

"سیزه نه اولموشدور، نئجه موهاكیمه یورودورسونوز؟

هئچ دوشونورسونوز؟!

یوخسا سیزین آچیق-آشكار بیر دلیلینیز واردیر؟!

اگر دوغرو دانیشیرسینیزسا، كیتابینیزی گتیرین!” (اس-صاففات، 154-156).

كیتابا گلدیكده، دلیل تشكیل ائده بیله‌جك منبع‌ هر شئیی یارادیب موقددراتینی حل ائدن اللهین گؤندردیگی كیتاب (قوران) بورا قدر اللهین هر شئیین طالعیینی تك یئگانه حل ائده‌نی اولدوغونو بیلدیریر.

البته‌ كی، اونلار دئیه‌جكلر كی: "بیز بیر شئی حل ائتمیریك ساده‌جه الله كلامیندا گله‌جكده بیلدیریلنلری دئییریك”. ائله‌دیرسه، یوخاریدا قئید ائتدیگیمیز آیه‌ده اللهین بویوردوغو كیمی اؤزلری‌نین ادعالارینی دوغرولایاجاق كیتابلارینی گتیرسینلر:

"یوخسا سیزین آچیق-آشكار بیر دلیلینیز واردیر؟! اگر دوغرو دانیشیرسینیزسا، كیتابینیزی گتیرین!”

قورانا گلدیكده، اللهین كیتابی بیر فال كیتابی اولماقدان داها اؤجا، داها مقدسدیر. بعضی سئهربازلارین، شیطانلارین، جادوگرلرین، شارلاتانلارین، فیریلداقچیلارین بونون عكسینی سؤیله‌مه‌سی بو حقیقتی دیَیشمز. مسئله‌ اوندادیر كی، قورانلا فالا باخدیقلارینی ادعا ائدنلرین اساسسیز اولدوقلارینی قورانین اؤزو آچیق شكیلده بیلدیریر:

"ائی ایمان گتیرنلر! شراب دا (ایچكی ده)، قومار دا، بوتلر ده، فال اوخلاری دا شیطان عملیندن اولان موردار بیر شئیدیر. بونلاردان چكی‌نین كی، بلكه، نجات تاپاسینیز! شوبهه‌سیز كی، شیطان ایچكی و قومارلا آرانیزا عداوت و كین سالماقدان و ناماز قیلماقدان آییرماق ایستر. آرتیق بو ایشه سون قویاجاقسینیزمی؟ " (ال-مایده. 90-91).

ائله ایسه اونلار ندن دانیشیرلار؟! قئیبین (گله‌جه‌یین) خبرلری‌نین معلوماتی یالنیز الله نزدینده‌دیر. بونو بیلدیرن آیه‌لر قورانی-كریمده اولدوقجا چوخدور:

"دئ: "اللهدان باشقا گؤیلرده و یئرده اولان هئچ كس قئیبی بیلمز! اونلار یئنیدن نه واخت دیریله‌جكلرینی ده بیلمزلر!” (ان-نمل، 65).

الله قئیبه دایر بعضی مسئله‌لری پئیغمبرلرین واسطه‌سی ایله اینسانلارا بیلدیرمیشدیر. مثلا، جنّت و جهنمین مؤوجودلوغو، اؤلدوكدن سونرا دیریلمه، قییامتین علامتلری كیمی قئیبله باغلی معلوماتلار بونا مثالدیر.

"(یا رسولوم!) دئ: "من اللهین ایسته‌دیگیندن باشقا اؤزومه نه بیر خئییر، نه ده بیر ضرر وئره بیله‌رم. اگر قئیبی بیلسیدیم، سؤزسوز كی، (اؤزوم اوچون) داها چوخ خئییر تداروك ائدردیم و منه پیسلیك ده توخونمازدی. من ایمان گتیرن بیر طایفهنی آنجاق قورخودان و (یاخشی عمللری موقابیلینده ایسه جنّتله) موژدله‌ینم!” ( ال-اراف، 188).

اگر اللهلا اینسانلار آراسیندا واسطه‌چی اولان بیر اینسانین (هز. پئیغمبرین (س) قئیبدن خبر وئرمه‌سی مومكون دئییلسه، اوندا هانسی ایسه بیر فالچی‌نین، كاهی‌نین، فالا باخان دیندار جیلدینه گیرمیش بعضی فیریلداقچیلارین ادعا ائتدیكلرینه نئجه اعتبار ائتمك اولار؟!

اگر اونلار ادعا ائتدیكلری كیمی قئیبی بیلیرلرسه، اؤلومو گئری چئویره بیلیرلرسه، كیمیسه خوشبخت، كیمیسه بدبخت ائده بیلیرلرسه، بیر سؤزله اللهین یازدیغی بیر شئیی دیَیشه بیلیرلرسه، اوندا اورتایا بعضی سواللار چیخیر. نَیه گؤره اونلار اؤزلری اوچون بیر تدبیر گؤره بیلمیر، نه اوچون اونلار یئرین آلتی‌نین، اوستونون مولكونه صاحب اولمورلار و سایر...

هز. آیشه‌دن (ر) روایت بئله اولونور: "بیر دفعه‌ جاماعت پئیغمبره (س) كاهینلر باره‌سینده سوال وئردی. اللهین رسولو (س) دا اونلارا جاوابیندا: "اونلار هئچ نه دیر!” – دئیه بویوردو...” (بوخاری. تبابت، ادب. شیرك؛ موسلیم. "سلام” كیتابی).

مسئله‌ داها یاخشی آنلاشیلسین دئیه، بو گون اینسانلارین آیاقلاری آلتیندا تاپدالانان بیر داشی مثال وئرك. صاباح بیری او داشی گؤتوروب اونا تزیم، ائهتیرام گؤستریر. بو داشین شفا، روزی و س. فایدا وئریب، بلالاری دف ائتمه‌سینه اینانیر. بو داشدان كؤمك دیله‌ییر، قارشیسیندا دیز چؤكور، اونا قوربان كسیر و سایر. بیر سؤزله او داشی اؤجالدیب معبود (ایلاه) ائدیر. ایندی بئله بیر سوال دوغور: او داش اینسانین موقددراتینی حل ائتمه‌یه قادیردیرمی؟ او داش اونا تزیم، ائهتیرام گؤستریلمه‌سینه لاییقدیرمی؟ او داش عبادته ائدیله‌سی ایلاهی وارلیقدیرمی؟ جاواب معلومدور: "البته‌ كی، او، بیر داشدیر، داشدان باشقا بیر شئی دئییل. اللهدان باشقا عبادت ائدیله‌سی گوج-قودرت صاحبی ایلاهی وارلیق یوخدور”.

اما فاكت فاكتلیغیندا قالیر: بو، حقیقتده بیر داش اولسادا او بعضی اینسانلار طرفیندن اؤجالدیلمیش، عبادت ائدیله‌جك معبودا چئوریلمیشدیر. بونا ساختا ایلاه دئییلیر.

"اونلار (بوتلر) سیزین آتالارینیزین (اؤزلریندن اویدوروب) قویدوقلاری آدلاردان باشقا هئچ بیر شئی دئییلدیر! (اونلارین یالنیز قورو آدی وار، هئچ بیر شئیه قادیر دئییللر). الله اونلارا (عبادت ائدیلمه‌سینه) دایر هئچ بیر دلیل ائندیرمه‌میشدیر. اونلار (موشریكلر) یالنیز زننه و نفسلریندن گلن ایستكلره اویارلار. حالبوكی رببیندن اونلارا حاق یولو گؤسترن رهبر (قوران و پئیغمبر) گلمیشدیر” (ان-نجم، 23).

بو گون بعضی فیریلداقچیلارین هرج-مرجلیگی‌نین گوناهی‌نین بیر قیسمی اونلاردادیرسا، گوناهین دیگر قیسمی اونلارا اینانانلاردادیر. جاماعت بونونلا شیطان عملی‌نین آیاق اوسته دوروب توغیان ائتمه‌سینی دستكله‌میش اولور. یوخسا اونلارین بیر گوجو قوتی، حیاتا موداخیله ائتمه‌سی، گله‌جه‌یه تأثیری یوخدور. اللهین پئیغمبری‌نین (س) دئدیگی كیمی: "اونلار هئچ نه دیر!” اونلاری اینسانلار عمللرینه اینانماقلا اؤجالتدیلار. یوخسا اونلاردا بیر اؤجالیق، ایلاهی خصوصیتلر، عبادته، اطاعته لاییق معبود اولما اؤزللیكلری یوخدور! اللهدان باشقا عبادته لاییق معبود یوخدور! (له ایلهه ایللللاه).

"اونلارین (اینسانلارین) اكثریتی اللها شریك قوشمادان اونا ایمان ائتمزلر” (یوسوف ، 106).

فالچیلیق دئییلن شئی تا قدیمدن مؤوجوددور. بو، باتیل، حرام، چیركین اولان ایشلردن ساییلیر. یوخاریداكی آیه‌لردن گؤروندویو كیم فالچیلیق الله طرفیندن آچیق شكیلده حرام ائدیلمیشدیر.

رسولوللاه (س) بویوروب: "آیباشی حالینداكی (هئیز) خانیمی ایله جینسی تماسدا اولان كیمسه، قادینا آرخا اورقانیندان تماس ائدن كیمسه، بیر ده گله‌جكدن خبر وئردیگینی ادعا ائدن آدامدان بیلگی آلماق اوچون اونون سؤزلرینی تسدیق ائدن محمّده ائندیریلن قورانا ایمان ائتمه‌میشدیر” (نسای، داریمی).

بوتون بو قئید ائدیلنلردن معلوم اولور كی، فال و فالچیلیق حرامدیر. اونا ایمان ائدن ده كوفره بولاشمیش اولور.

موسلمانین اوزرینه دوشن وظیفه‌ "له ایلهه ایللللاه”ا صادق قالاراق بوتون بو كیمی اینكاری واجیب اولان شئیلری ترددوتسوز اینكار ائتمكدر. الله میللتیمیزی اونلارین شرریندن قوروسون!

فطره زكاتی

عزیز و حؤرمتلی موسلمانلار! رامازان آیینین بیتمه‌سینه چوخ آز بیر مدت قالیب. بو موبارك آیدا كیملرینسه كئچمیش گوناهلاری باغیشلاندی، كیملرسه جهنم عذابیندان قورتولدو، كیملرسه ده بو آیدان قنیمتسیز و فایداسیز اولاراق چیخاجاقلار.

رامازان آییندا اوروج توتماقلا برابر، نامازلاریمیزی و باشقا عبادتلریمیزی ده آرتیریریق، كاسیبلارا و كیمسه‌سیزلره ال توتوروق، صدقه‌ وئریریریك، قورعان اوخویورق. رامازان آییندا بو كیمی عمللریمیزی چوخالدیریق، اللهو تعالییا داها دا یاخین اولماغا چالیشیریق. بونلار ایسه بیزه پئیغمبریمیزدن (س.آ.س) و اونون سهابه‌لریندن میراث اولاراق قالمیشدیر، بیز ده اونلار كیمی بو موبارك آیدان ثمره‌لی ایستیفاده ائتمه‌یه چالیشیریق. رامازان آییندا گؤرولمه‌سی گركن بیر سیرا عمللر واردیر كی، بو عمللردن رامازان آیینی باشقا عمللردن فرقلندیریر. رامازان آییندا بیزه واجیب اولان فطره-زكاتی دا واردیر كی، بونو هر بیر اوروج توتان موسلمان وئرمه‌لیدیر.

زكات ایكی قیسمه بؤلونور:

1) فطره زكاتی. بو زكات رامازان آیینین سون ایكی گونوندن باشلایاراق بایرام نامازینا قدر كاسیبلارا وئریلمه‌لیدیر. فطره زكاتی اون، خورما، كیشمیش، دویو، بوغدا و باشقا بو كیمی عرضاق محصوللاریندان وئریلیر. بو زكاتین میقداری تقریباً اوچ كیلوقرامدیر.

2) وارلیلارین اؤز ماللاریندان وئردیكلری زكات.

صؤحبتیمیز اساساً فطره زكاتینداندیر. فطره زكاتی اللهین وئردیگی نعمتلره شوكور ائتمك، بایرام گونو كاسیبلاری سئویندیرمك و اوروج واختی یول وئریلمیش كیچیك گوناهلاردان تمیزلنمك اوچوندور. بو زكاتی وئرمك فرضدیر. عبدالله ابن عمر (ر.آ) روایت ائدیر كی، "پئیغمبر (سللاللاهو آلئیهی و سللم) جاماعت بایرام نامازینا گلنه قدر خورما و یا آرپادان بیر ساا (دؤرد اوووج) میقداریندا فطره زكاتی وئرمیی موسلمانلاردان آزاد و قول اولانا، كیشییه و قادینا، اوشاغا و بؤیویه واجیب بویوردو." (بو حدیسی بوخاری و موسلیم روایت ائتمیشدیر).

بعضیلریمیز فطره زكاتی‌نین پوللا وئریله بیله‌جه‌یینی دوشونورلر. فطره زكاتی پوللا وئریلمیر. فطره زكاتی اون، خورما، كیشمیش، دویو، بوغدا و باشقا بو كیمی عرضاق محصوللاریندان وئریلیر.

همچی‌نین فطره زكاتینی قئیری موسلمانلارا وئرمك اولماز. چونكی فطره زكاتی‌نین مقصدلریندن بیری ده بایرام گونو موسلمان كاسیبلاری سئویندیرمكدیر.

فطره زكاتی (صدقه‌سی)

ایسلام شریعتینده فطر زكاتی كیمی آدلاندیریلان بو زكات نؤع خالقیمیز آراسیندا فطره و یا فطره صدقه‌سی كیمی آدلاندیریلیر.فطره زكاتی رامازان آیینا خاس عبادت (بورادا عبادت گئنیش معنادا باشا دوشولمه‌لیدیر) نؤع اولوب اؤزونه مخصوص گؤزللییه و اوروج توتانلار اوچون یئرینه یئتیریلمه باخیمیندان بؤیوك اهمیته مالیكدیر.

بو گؤزللیك و اهمیتدن دولایی بو فورصتین قاچیریلماماسی اوچون فطره زكاتی حاقدا اولان معلوماتی سیزلره تقدیم ائدیریك:

فطره زكاتی نه دئمكدیر و نه اوچون بئله آدلاندیریلیب؟ فطره كیمی آدلاندیریلماسی‌نین سببی اونون رامازانین سونونجو گونونده اوروجو آچدیقدان سونرا "فطر” (حرفن: اوروجو آچما، اوندان آزاد اولما) آدلاندیریلان زامان مدتی عرضینده وئریلمه‌سیدیر. اونا زكات دئییلمه‌سینه گلینجه ایسه بو، اونو وئرن اینسانین نفسینی تمیزله‌مه‌سیندن (بو، تزكییه آدلانیر و زكات سؤزو ده بوراداندیر)، اوروجونو موكممللشدیرمه‌سیندن، اوروج توتدوغو زامان یول وئرمیش اولدوغو نقصانلاری، چاتیشمازلیقلاری اونونلا آرادان قالدیرماسیندان دولاییدیر.

قئید: فطره زكاتی ایله ایسلامین اوچونجو اساسی اولان زكاتی بیر-بیری ایله قاریشدیرماما لازیمدیر.

فطره زكاتی‌نین وئریلمه‌سی نه واخت فرض بویورولوب؟ فطره زكاتی هیجرتین 2-جی ایلینده رامازان اوروجونون فرض ائدیلمه‌سی ایله واجیب ائدیلیب. فطره زكاتی‌نین فرض اولماسی قورانی-كریم، سوننه و ایجما ایله تثبیتله‌نیب. الله تعالی بویورور:

"(گوناهلاردان) تمیزلنن كیمسه ایسه نجات تاپاجاقدیر” (ال-ا`لا، 14). بورادا فطره زكات وئرمكله تمیزلنمه نظرده توتولور. بئله اولماسا ایدی، عادیل خلیفه عمر ابن عبدولزیز فطره زكاتی‌نین وئریلمه‌سینی امر ائتدیكدن سونرا بو آیه‌نی اوخومازدی.

حدیسلرده ده فطره زكاتی‌نین وئریلمه‌سی‌نین واجیبلیگی وورغولانیر. بوخاری و موسلیمین "سهیه” كیتابلاریندا پئیغمبرین (س) فطره زكاتی‌نین وئریلمه‌سینی امر ائتدیگی و اونون واجیب اولماسی بیلدیریلیب. اكثر ایسلام عالیملری (جومهور) فطره زكاتی‌نین وئریلمه‌سی‌نین واجیبلیگی خصوصوندا عینی مؤوقئدن چیخیش ائتمیشلر. مدینه اهلینه گؤره، بو زكات نؤعندن اوستونو یوخ ایدی.

حؤكمو: عالیملرین اكثریتی (جومهور) اونون واجیب اولماسی خصوصوندا راضیلیغا گلیب. ابن عمر روایت ائدیر كی، "پئیغمبر (س) آزاد، كؤله اولان هر بیر كسه، اوممتینه رامازاندا بیر ساا (4 اوووج میقداری) خورما و یا آرپا فطره زكاتی وئرمیی واجیب (فرض) ائتدی”.

حیكمتی: فطره زكاتی‌نین وئریلمه‌سی‌نین فرض قیلینماسی نفسی چیركینلیكلردن، پاخیلیق كیمی پیس اخلاقدان تمیزله‌مك، اگر بوش-بوش سؤزلردن، لاغلاغیدان، سؤیوش و بو كیمی دیگر بَیه‌نیلمه‌ین عمللردن دولایی اوروجوموزدا قوسور و چاتیشمازلیق وارسا، اونو تاماملاماق، بو قوسورلاردان تمیزله‌مك، اجری، صالح عمللری آرتیرماق، كاسیبلارین، ایمكانسیزلارین حالینا شریك اولماق و بایرام گونو اونلارین احتیاجلاری‌نین اؤده‌نیلمه‌سی اوچوندور. فطره زكاتی‌نین وئرمكله بیز رامازان اوروجونو بیتیردیگیمیز اوچون اللها بو نعمتدن، بو آیی عبادتله، صالح عمللرله كئچیرمه‌ییمیزه ایمكان وئرمه‌سیندن دولایی شوكور ائتمیش اولوروق. همچی‌نین، فطره زكاتی ایسلام جمعیتی‌نین فرقلی قروپلاری آراسیندا سئوگی، قارداشلیق، بیرلیك یاراتما كیمی عوض ائدیلمز رولا مالیكدیر.

كیمه وئریله بیلر؟ فطره زكاتی جینسیندن آسیلی اولمایاراق آزاد، كؤله، كندلی، شهرلی اولان هر بیر موسلمانا وئریله بیلر. اكثر عالیملر (جومهور) بئله بیر شرطله چیخیش ائدیرلر كی، فطره زكاتی وئرمك ایسته‌ین شخص بایرام گونو و گئجه‌سی اوچون اؤزونون و ایالی‌نین، حمایه‌سینده اولانلارین زروری احتیاجلارینی اؤده‌یه بیلرسه، بوندان سونرا فطره زكاتینی وئره بیلر. كاسیبلارا گلینجه، اونلار اؤزلرینه وئریلمیش فطره زكاتی ایله بایرام گونو و گئجه‌سی اوچون اؤز زروری احتیاجلارینی اؤده‌یه بیلیرلرسه و وئریلمیش فطره زكاتیندان یئرده نه ایسه قالارسا، اونلار اوندان اؤز آدینا و یا عائله‌سیندن كیمینسه آدینا فطره چیخا بیلرلر.

فطره زكاتینی كیمین آدیندان وئرمك اولار؟ اؤز آدیمیزا، احتیاجلارینی اؤده‌مه‌یه بورجلو اولدوغوموز كسلرین – حیات یولداشیمیزین، اوشاقلاریمیزین، مادی ایمكانلاری اولماییب حمایه‌میزده یاشایان والیدئینلریمیزین آدینا فطره زكاتی وئره بیلریك.

كیملر اوچون صرف اولونور؟ عالیملرین یئكدیل فیكرینه گؤره، فطره زكاتی كاسیب و ایمكانسیز موسلمانلارا خرجلنمه‌لیدیر. ابو هنیفه فطره زكاتی‌نین زیممیلره ده خرجلنمه‌سی‌نین مومكونلویونو بیلدیریب. چونكی فطره زكاتی كاسیب و ایمكانسیزلار اوچون نظرده توتولوب. اگر شریعت ایجازه وئررسه، قورانی-كریمده وئریلمه‌سی گركن 8 قروپ اینساندان باشقاسینا دا فطره زكاتی وئرمك اولار. عكس تقدیرده اولماز.

واختی: حدیسه گؤره، فطره زكاتی بایرام نامازیندان قاباق وئریلمه‌لیدیر. بئله كی حدیسده دئییلیر كی، "پئیغمبر (س) اینسانلارین بایرام نامازینی قیلمالاریندان قاباق اونون (فطره زكاتی‌نین) وئریلمه‌سینی امر ائتدی”. بونون اوچون، فطره زكاتینی بایرام نامازیندان سونرایا ساخلاماق اولماز. زروری حاللاردا رامازانین بیرینجی گونونده احتیاجی اولانلارا، كاسیبلارا بو زكات نؤعنو چاتدیرماقلا مشغول اولان قوروملارا فطره زكاتینی وئرمك اولار.

عرضاق-قیدا، یوخسا پول؟ عالیم و مذهب ایماملاری‌نین یئكدیل فیكرینه گؤره، فطره زكاتی بیر ساا اولماقلا خورمادان، آرپادان، كیشمیشدن، پئندیردن، كسمیكدن، بوغدادان، قارغیدالیدان، بیر سؤزله اؤلكه‌دكی بو تیپ بوتون قیدالاردان چیخیلا بیلیر. همچی‌نین، بو قیدالاری پوللا دا عوض ائتمك مومكوندور. بو، كاسیبلار اوچون چوخ الوئریشلی اولوب دؤوروموز اوچون داها موناسیبدیر. فطره زكاتی‌نین پوللا عوض ائدیلمه‌سی هنفیلرین گؤروشو اولوب عمر ابن عبدولزیز و حسن ال-بسریدن ده روایت اولونوب.

فطره زكاتی میقداری‌نین حسابلانماسی: بو، هانسی قیدا نؤعنون وئریلمه‌سینه اویغون اولاراق حسابلانیر. مثلا، بیریسی دویو وئرمك ایسته‌ییر. بونون اوچون او، 2 كق 150 قرام دویونون (بیر ساا دویویه برابردیر) بازار قییمتلرینه مووافیق دیَرینی اؤده‌ییر.

قیدا میقداری جدوه‌لی: بو جدول وئریله‌جك هر بیر قیدانین آدینی و اونون بیر ساا چكیسی‌نین كیلوقرام ایله ایفاده‌سینی گؤستریر. زكاتینی پول شكلینده وئرمك ایسته‌ین آدام باشینا جدولده گؤستریلمیش گؤستریجینی مووافیق بازار قییمتینه وورمالیدیر.

دویو 2.15 كق

مرجی 2.0 كق

پاخلا 1.9 كق

قورو لوبیا 2.0 كق

آغ لوبیا 2.6 كق

خورما 1.5 كق

كیشمیش 1.5 كق

بوغدا 2.176

قارغیدالی 1.9 كق

بطنده‌كی كؤرپه‌نین آدینا فطره زكات چیخماق اولارمی؟ عالیملردن ابن هزمه گؤره، حامیله‌لیكدن 120 گون كئچدیگی تقدیرده كؤرپه‌نین آدینا فطره زكاتی چیخماق واجیبدیر. عالیملرین اكثریتی (جومهور) ایسه بیلدیریر كی، بو، واجیب اولماییب موستهبدیر. یوسیف ال-قرداوی ده بونون واجیب اولماییب موستهب اولدوغو گؤروشونده‌دیر. هر ایكی گؤروشو قبول ائده بیلرسینیز.

خیدمتچیلر اوچون فطره زكاتی: اوللر صاحبكار اوچون اؤز خیدمتچیلری‌نین آدینا فطره زكاتی چیخماق واجیب دئییل. بورادا خیدمتچی دئییلنده كؤله و جارییه نظرده توتولوردو. ایندیكی خیدمتچیلر ایسه آزاددیرلار. موسلمان اولان خیدمتچیلر اؤز آدلارینا فطره چیخمالیدیرلار. اگر صاحبی اونلارین عوضینه وئررسه، بورادا بیر پروبلئم یوخدور. قئید ائدك كی، اگر خیدمتچی كاسیبدیرسا، اونا فطره زكاتی وئرمك اولار.

توپلانمیش فطره زكاتی‌نین ایخراجی: شریعتین قویدوغو شرطلره گؤره اولماز. استثنا حاللاریندا ( كریتیك آن، حدسیز احتیاج، فؤوقلاده آجلیق و س.) مومكوندور. همچی‌نین، اؤلكه ده فطره زكاتی وئریله‌جك اینسان قالماییبسا، توپلانمیش زكاتی ایخراج ائتمه‌یه ایجازه وئریلیر.

فطره زكاتی و اوروجون قبولو: رامازان اوروجو و فطره زكاتی آیری-آیریلیقدا یئرینه یئتیریلمه‌لی واجیب عمللردیر. هر ایكیسی موستقیلدیر. ایمكانی چاتان هر بیر موسلماندان اونلاری یئرینه یئتیرمك طلب اولونور. آنجاق اوروج توتوب فطره زكاتی وئرمه‌یه‌نین اوروجونون قبول اولونماماسینی ادعا ائتمك دوغرو دئییلدیر. عینی زاماندا، اوروج توتمایانلارین دا فطره زكاتی وئرمه‌یه بورجلو اولمادیغینی دا ادعا ائتمك سهودیر.

بیز موسلمانیق. ایسلام ریتواللاری بیر-بیری ایله علاقه‌لی، بوتؤو دیندیر. اونون امر و فرض مزیتلی بویروقلارینی یئرینه یئتیرمك لازیمدیر.

كیملره فطره زكاتی وئرمك دوشمور؟ اگر موسلمان اولان كس رامازان بایرامی‌نین سحری گونو گونش چیخانادك اؤزونون و عائلهسی‌نین احتیاجلارینی اؤده‌یه بیلمزسه و بو خرجلری اؤده‌یه‌جك پولدان آرتیق وارا صاحب دئییلسه، فطره زكاتی اونا واجیب دئییلدیر. اؤجا الله بویورور: "الله سیزین اوچون آغیرلیق دئییل، یونگوللوك ایستر” (بقره 185).

فطره زكاتینی گئجیكدیرمه: اگر بیریسی فطره زكاتینی بیله‌ركدن بایرام نامازیندان سونرایا ساخلایارسا، گوناه ائتمیش اولور و اونا توبه‌ ائتمك، زكاتی‌نین قضاسینی اؤده‌مك گركدیر. اونوداراق فطره زكاتینی گئجیكدیرن شخص گوناه ائتمیش ساییلمیر، آنجاق قضاسینی اؤده‌مه‌لیدیر. قئید ائدك كی، اؤده‌نیلن قضا فطره زكاتی دئییل، آدی صدقه‌ ساییلیر.