باخیش
شنبه 28 دی 1398
بؤلوم | حج یازار : نژادمحمد

مریفت یولوندا بیر فاصیله: مینا  
      
 رسول اللهین ذی الحیجّه‌نین سککیزینجی گونو [ترویه‌ گونو] مینادا قوناق قالدیغی یئر مسجیدی هایف ایدی. هله مدینه‌ده ایکن حضرتی ابو بکره اورادا فاصیله وئره‌جه‌یینی سؤیله‌میشدی. 

حجّ سفری‌نین ایلک گونو اولان ترویه‌ گونو، یعنی قمری آیلاردان ذی الحیجّه‌نین 8-جی گونو محشر مینادا باشلاییر. رسول اللهین "حجّینیزین معناسیقینی مندن اؤیره‌نین" دئدیگی یئردن. 
مینا ایلک دایاناجاقدیر. محشر یولوندا بیر مکتبدیر، حجّ مکتبی. حجّین معلوماتی اورادا اؤیره‌نیلیر. بیلنلر، اؤیرندیکلرینی اورادا بیر ده نظردن کئچیررلر. بو حضرتی ایبراهیم و ایسماییلین دوعاسینی یئنی‌له‌مک معناسینی وئریر: "ائی ربّیمیز بیزی سنه تسلیم اولانلاردان ائت! سویوموزدان دا داواملی سنه تسلیم اولاجاق اؤندر توپلولوقلار وار ائت! بیزه نئجه قوللوق ائده‌جه‌ییمیزی گؤستر و بیزی باغیشلا. هئچ شوبهه یوخدور کی، سن تؤوبه‌لری چوخ قبول ائدن، رحمتله رفتار ائدنسن'." [2.128] 
گونون هامیسینی، یا دا بیر حیصّه‌‌‌سینی رسول اللهین خاطیره‌سینه حؤرمت اولاراق اورادا کئچیررلر. مومکوندورسه گونورتا، ایلکیندی، آخشام، شام و ذی الحیجّه‌نین 9-جو گونو سحر نامازینی اورادا قیلار و اورادان مریفت دنیزینه قاریشماق اوچون ارافاتا حرکت ائدرلر.  

سفرین سون دئتاللارینا نظارت ائدر، نامازلارینی سفرده قیلینان کیمی قیلارلار. ذاتاً سفر هله ایحراما گیررکن باشلانمیشدیر. ایحراما گیرن هر کس الله قوناغی حِساب اولونور. او آرتیق نامازلاری، قوناق کیمی قیلمالیدیر. یعنی اصلی عوذره، دؤرد روکتلی فرضلری، ایکی اولاراق. 

سفر یولچولوق دئمکدیر، قوناق یولچو.  
عرب دیلینده سفر، "آچیقلیق، رئاللیق، گیزلی اولانین اورتایا چیخماسی، گؤرونمه‌یه‌نین گؤرونن حالا گلمه‌سی" معناسینی وئریر. "صافیرا"، تستّورلو اولمایان قادینا وئریلن آددیر.  

یولچولوغا بو آدین وئریلمه‌سی خئیلی معنالیدیر. چونکی یولچولوق اینسانین اصل اوزونو اورتایا چیخاران، اینسانین قارا قوتوسونو آچان، اینسانین تاخدیغی ماسکالاری چیخاریب اصل اوزو ایله گؤرونمه‌سیگی تعمین ائدن بیر وضیّتدیر. اینسانین پیسی یاخشیسی سفرده بیلینر. بونا گؤره حضرتی عمر تانیش اولماغی و دوستلوغو اوچ شئیله تعیین ائتمیشدیر: آلیش-وئریشله، یولداشلیقلا، سفرله. 

یول یولداشی یولدان اوّل گلیر. اونون اوچون اسکیلر بو حقیقتی کؤهنلمز بیر قلیبه تؤکموشلر: "اوّل رفیق سومّه‌عت-طاریق: اوّل یول یولداشی، سونرا یول". 

هر هیجرت ابوبکر کیمی بیر یول یولداشینا مؤحتاجدیر. اورگینی اورگینه سؤیکه‌یه‌جه‌یین، دردینی دردینه قاتاجاغین، بیرلیکده گولمه‌یه دئییل بیرلیکده آغلاماغا و حتی بیرلیکده اؤلمه‌یه جان آتاجاغین بیر یولداشا. 

شیفاهی روایته گؤره، آدم ده ایتیردیگی یول یولداشی حوّانی بو تورپاقلاردا تاپمامیشدیرمی؟ بیرلیکده ایستیغفار ائدیب بیرلیکده آغلاماق، جنّتی یئنیدن بیرلیکده تاپیب ابدی اولاراق بیرلیکده اولماق اوچون... 
یولا بیرلیکده چیخمانین موکافاتی، منزیل-بیر  ماقسودا بیرلیکده چاتماقدیر.  
هیجرته بیرلیکده چیخمانین موکافاتی، مدینه‌یه بیرلیکده گیرمکدیر.  

تؤوبه‌نی بیرلیکده ائتمه‌نین موکافاتی، عفوه بیرلیکده نایل اولماقدیر. 
یاخشی بیر یول یولداشین وارسا، یول آزوقن اولماسا دا اولار. بیرینیزین آزوقه‌سی ایکینیزه چاتاجاق. آزوقه‌دن اوّل دوست آختارمالیسان. نیّتی حجّ اولماییب "ائل نه دئیر" دئیه گئدن بیر یول یولداشی ایله یولا چیخماق، ات یئمک نیّتییله قوربان سهمینه (شریکلی قورباندا پای صاحبی) گیرن آدامین صحیح نیّتلیلرین ده قوربانینی ایفسات (ایفسات - پوزماق، قارماقاریشیقلیق چیخارتماق) ائتمه‌یینه بنزه‌یر. 

دؤزمک مجبوریّتینده اولدوغون یولداشین سنین کورگینده آتین بئلینده دایانان بیر هئیبه کیمی دئییل، دوه‌نین بئلینده‌کی بیر دونقا کیمی دایانسین. آرتیق بدنیندن بیر پارچا حالینا گلمیش، ترپنرکن دوشمه‌ین، راحتلیقلا سنی ترک ائتمه‌ین، اورگین یاندیغیندا سوسوزلوغونو آرادان قالدیراجاق بیر سو چنی اولاراق ایمدادینا چاتان، سنه صحرالاری آشماغا یاردیم ائدن بیر "دونقا" کیمی.  
اگر یانیندا بئله بیری وارسا، نییه دایانمیسان. وور اؤزونو ارافات یوللارینا، "مریفت" یوللارینا.

باخیش
شنبه 28 دی 1398
بؤلوم | اخلاق یازار : نژادمحمد

هئچ بئله دوستونوز اولدومو؟  
دایم دوشونجه‌لی ایدی. 
سوسماغی دانیشماغیندان اوزون چکردی. 
لازیمسیز یئره دانیشمازدی. 
دانیشارکن نه حدّیندن آرتیق، نه ده اکسیک سؤز ایشله‌دردی. 
دونیا ایشلری اوچون هئچ اؤزوندن چیخمازدی. 
اؤز منافعیی اوچون اصلا حیرصلنمز و قیصاص آلمازدی. 
پیس سؤز سؤیله‌مزدی.  
باغیشلاماقدا صمیمی ایدی، اینتیقام آلمازدی. 
دوشمنلرینی ساده‌جه باغیشلامقلا کیفایتلنمز، اونلارا شرف وئ دیَر ده وئرردی.  

اؤزونو 3 شئیدن محروم ائتمیشدی:  
1.کیمسه ایله موناقیشه ائتمزدی.  
2.چوخ دانیشمازدی.  
3.بوش شئیلرله مشقول اولمازدی. 

اومود ائده‌نی اومودسوزلویه سالمازدی. 
هئچ کیمی نه اوزونه قارشی، نه ده آرخاسینجا قیناماز قوصورلارینی دئمزدی. 
خوشونا گلمه‌ین بیر شئی حاقیندا سوساردی. 
هئچ کیمین قوصورونو آراشدیرمازدی. 
هئچ کیمسه حاقیندا خئییرلی اولمایان سؤز سؤیله‌مزدی. 
یانیندا ائن سون دانیشانی بیرینجی دانیشان کیمی دیکققتله دینله‌یردی. 
همیشه جدّی و تمکینلی ایدی. 
دانیشارکن اطرافینداکیلارین دقتینی جلب ائدردی. 
سؤزلری پاریلدایان اینجی دنه‌لری کیمی خوش و آیدین ایدی. 
یئرییرکن آیاقلارینی یئردن نیظاملا قالدیرار، ساغا-سولا یئللنمزدی. 
آددیملارینی گئنیش آتار، یوکسک بیر یئردن ائنیرمیش کیمی اؤنه دوغرو اییلردی. 
تمکین و راحت یئرییردی. 
قاپی÷سینا گلیب کؤمک ایسته‌یه‌نی بوش قایتارمازدی. 
دوستلارینا بئله دئیردی: “دونیادا قریب یولچو کیمی اول!” 
هر زامان هوزونلو، لاکین تبسّوملو بیر حالدا دایاناردی. 
عادت عوذره ایشله‌دیلن هئچ بیر پیس سؤزو دیلینه گتیرمزدی. 
سیخینتیلی آنلاریندا کوبودلاشماز، قیشقیرمازدی. 
کاسیبلارلا بیرلیکده یئیردی و اونلاردان آیری اوتورمازدی. 
ساده پالتار گئیینر اؤزونو گؤسترمکدن خوشو گلمزدی. 
دانیشارکن اوزونو باشقا طرفه چئویرمزدی. 
اولدوغو مجلیسده خوصوصی بیر یئر سئچمزدی. 
سحرلر ائویندن چیخارکن بئله دئیردی: 
-اللهیم، دوغرو یولدان چیخماقدان و چیخاردیلماقدان، آلدانماقدان و آلدادیلماقدان، حاقسیزلیق ائتمکدن و حاقسیزلیغا اوغراماقدان، حؤرمتسیزلیک ائتمکدن و حؤرمتسیزلیک گؤرمکدن سنه سیغینیرام! 

بو، او ایدی – اللهدان باشقا یئر اهلیندن هئچ کیمی اؤزونه دوست توتمایان اللهین قولو و رسولو محمّد (سللاللاهو آلئیهی و سلّم)!  
بز سیزین نئجه، بئله بیر دوستونوز اولدومو؟

باخیش
یکشنبه 14 اردیبهشت 1393
بؤلوم | حج یازار : نژادمحمد

آتا میراثی  
      
ارافا - آدمله حوّانین گؤروش یئری. 
كعبه - آدمین اینسانلیغا “ائو” میراثی. 
صفا و مروه تپه‌لری - حاجرله ایبراهیمین آیریلیق مكانی.  

حاجر، هیجرتین گلینی. 
ایبراهیم، آتشین قنیمی. 
ایسماییل، قوربانلیغین سیموولو. 

آدم اینسانلیغین ایلك ائوینی تیكدی. بیزه “ائو” آنلاییشینی میراث قویدو.  
آدم یاساق اولمایان جنّته گئده بیلمك اوچون یاساق اولان جنّتیندن هیجرت ائتدی. ارافادا حوّاسینا قوووشدو. اوردا مسكن سالدی و اینسانلیغا، - بوتون واریثلرینه، - بیر ائو میراث قویدو. كبه هر كسین "آتا یوردو" اولدو... 

ایبراهیم ایسماییللا اونو برپا ائتدی و میراثیمیزا صاحب چیخماغی اؤیرتدی بیزه. 
و بیر ده بوتون واریثلری آتا یوردونا، - باشلانغیجا، - دعوت ائتدی… 
بیزی تاریخه سیاحت ائتمه‌یه سسله‌دی. ائوین نه دئمك اولدوغونو آنلاماغیمیزی ایسته‌دی…  

بیر گون حاجه‌ر ده هیجرت ائتدی… 
ایبراهیم ربّی‌نین امری ایله ایكی جییرپاره‌سینی او تورپاقلاردا امانت اولاراق قویوب گئتدی. اینسان یاشامایان، قوش اوچمایان، تیكان بئله بیتمه‌ین بو اراذیلره ایبراهیم عائله‌‌‌سی صاحب چیخدی. آتا اوجاغی‌نین ایشیغینی یاندیردی. و بوتون اینسانلاری بو ایشیغا سسله‌دی… 

حاجر هیجرته یولا چیخدی… 
سئودیكلری‌نین خطری اوچون بو رولو اوینادی. 
ربّینی سئویردی. قدرینه تسلیم اولدو. 
ایبراهیمینی سئویردی. اونا قارشی چیخمادی. اونو تنها بیر صحرادا قویوب گئدركن آغلامادی، سیزلامادی… آرخاسیندا بوراخدیغی راحت یاشاییشی اوچون عصیان ائتمه‌دی. 
ایسماییلینی سئویردی. اونو قوروماق اوچون “سای” ائتدی. دورمادان، دایانمادان، اوسانمادان. سویو تاپانا قدر یورولدوم، اوساندیم، بئزدیم دئمه‌دی. “سای” ائده بیلن هر كسه “سونوندا زم-زم” وار مئساژینی وئردی. زم-زم آرتیق كشف اولونوب. یئری ده بللیدیر. عامّا نه قریبه‌دیر كی، سای ائتمه‌دن زم-زم ایچیلمیر. زم-زمه قوووشماق اوچون حاجه‌رین رولونو اویناماق واجیبدیر. زم-زم زحمتله الده اولونان نعمتدیر. قدری بیلینمه‌سی، دیَری آنلاشیلماسی اوچون “قاچیش” لازیمدیر.  

آدم آتامیز بیزه كعبه‌نی میراث قویدو. 
حاجه‌ر آنامیز زم-زمی… 

ایبراهیم اونو ربّینه امانت ائدیب گئتمیشدی. حاجه‌ر ده جییرپاره‌سینی ربّینه امانت ائده‌رك صفا – مروا تپه‌لری آراسیندا آختاریشا چیخدی. اونو هیجرته یوللایان ربّی اونو كیمسه‌سیز و چاره‌سیز بوراخمایاجاقدی. حاجه‌ر بونو بیلیردی. لاكین گؤیلردن معجزه‌‌ گؤزلمیردی. اونون اوچون تسلیمیّت عطالت دئییل، حركت ایدی. سو آختاریشینا چیخماقلا سانكی ربّی‌نین قدرینه تسلیم اولدوغونو بَیان ائتدی: "بورایا گؤندریلمم مصلحتدیرسه، دئمه‌لی بورادا منیم ده، اؤولادیمین دا یاشاییشی اوچون احتیاجیمیزی اؤده‌یه‌جك قدر روزی ده وار" دئیه دوشوندو. حاجه‌ر، او روزینی اؤزو اوچون دئییل اینسانلیق اوچون آختاریردی. اونا گؤره ده زم-زم بوتون اینسانلیغین اوتراق میراثیدیر. كعبه كیمی… 

زم-زمین كشفی ایله ایبراهیمین دوعاسی دا گئرچكلشمیش اولدو: "ربّیم! من نصلیمی سنین موقدس ائوینین یانینا، اكینچیلییه ال‌وئریشسیز بیر وادییه یئر‌لشدیردیم. ربّیم! قوللوق ائتسینلر دئیه، بئله ائتدیم. اینسانلارین كؤنوللرینی اونلارا مئیل ائتدیر. شوكور ائتمه‌لری اوچون اونلاری محصوللارلا روزیلندیر". [حجّ،37] 
ایللر سونرا گئری قاییدان ایبراهیم بو وادیده تنها بوراخدیغی عائله‌‌‌سی‌نین ربّی طرفیندن نئجه قوروندوغونا شاهید اولدو: ربّی اونون دوعاسینی قبول ائتمیش، “اینسانلارین كؤنوللرینی اونلار مئیل ائتدیرمیشدیر.” 
آرتیق حجر تك دئییلدی. زم-زمه قوووشماقلا حاجه‌ر تنهالیغین “داشینی آتدی”. داها هئچ بیر زامان تك اولمادی... 

او موقدس تورپاقلارا گئدن هر كس حاجر اولور، صفا-مروه آراسیندا سو آختاریر. ایللرین اونون اوزرینده بوراخدیغی هیسینی، كیرینی، پاسینی تمیز‌له‌مك اوچون “زم-زم” آختاریشینا چیخیر. بضا او سو “گؤز یاشی” اولور، اوزوندن قلبینه آخیر، زم-زمه قاریشیر... بوتون گوناهلارینی او گؤز یاشی یویور، "حاجه‌ر" اولوب گوناهدان ثاوابا هیجرت ائدیر. بضا او سو “آلین تری” اولور. اومّتین یوكونو چكن، دردینه یوكلنن اینسانلارین آلین تری... 

او تورپاقلارا گلن هر كس: "ائی ربّیم! آتام آده‌مین تیكدیگی، ایبراهیمین برپا ائتدیگی ائوین باشینا دؤنمك اوچون، گوناهلاردان تمیزله‌نیب تزه دوغولموش كیمی گوناهسیز اولماق اوچون من ده گلدیم. اؤز آتا یوردوما، ایستی اوجاغیما گلدیم. تام تسلیمیّته گلدیم. آتام ایبراهیم چاغیردی، گلدیم. آنام حجرین تسلیمیّتینی یاشاماغا گلدیم. كونفورتومو و راحتلیغیمی ترك ائدیب، ایلك باشلانغیجا دؤنمك، كیم اولدوغومو بیلمك، اصل دیَرلری آنلاماق اوچون گلدیم...” 
سئونلرین ووصال یئری اولان كبه‌یه گلدیم.  
آیریلیقلارین بیتدیگی مكانا گلدیم.  
اینسانلیغین اورتاق دیَرلرینه صاحب چیخماغا گلدیم. 
واریثم! ورثه‌‌‌لیگیمی تصدیقه گلدیم! 
ایسماییلیمین دوداقلاری سوسوزلوقدان جادار-جادار اولوب. اونا زم-زم آختارماغا گلدیم. سای ائتمه‌یه گلدیم.  
سنین دعوتینه گلدیم... 
قبول ائدرسنمی؟!"

باخیش

یاشادیغینیز سیزجه حیاتدیرمی؟ 

هله ده نفس آلیرسینیزسا بیر دوشونون! هله نه قدر یاشایا بیلرسینیز؟ حیاتا گلیش سببینیزه نظر یئتیرین. هارداسینیز؟ كیملرله‌سینیز؟ خوشبختسینیزمی؟ سیزی سیزدن بئله یاخشی تانییان ربّینیزی، نه قدر تانیییرسینیز؟ اؤزونوزه سوال وئرمكدن قورخمایین.  

اؤزونوزو تانییین، او سیزی ربّیمیزه آپاراجاقدیر. گئج اولمادان كیم اولورسونوزسا اولون، نه ائتمیسینیزسه هتدا نه قدر پیس عمل ائتمیشسه‌نیز، تؤوبه ائتمیی باجارین. ربّیمیز سیزی باغیشلایاجاقدیر، سیز اونون یوللاریندا ایلرله‌دیكجه.  

بیر كیمسه سیزه، هئچ بیر قارشیلیق گؤزله‌مه‌دن اللرینی اوزادیر. موسلمان بیر قورو كلیمه‌دیر اینسانا یوكلنن، سرحدلرینیزی آشین و دوشونون گؤزلرینیزی باغلادیقدا؛ سیزده اولان فرقلیلییه بیر باخین. دیَیشمك سیزی یاخشیلیغا و گؤزللییه آپاراجاقدیر. سیز ایسته‌میی بیلین، هر شئی سیزین الینیزده اولاجاقدیر. تكی اینسان اولسون اونون امرینه عمل ائدن.  

یاشاماق بیر نفس آلماق قدر آساندیر، بیر او قدرده چتیندیر. آلدیغیمیز نفسلری سایا بیلمریك. آلا بیلمه‌دیگیمیز نفسلره ایسه هر كس دؤرت گؤزله باخار. لاكین اونوتمایین، بیز وار اولماق مجبوریّتیندییك. مؤمینلر اللهین یئروزونده كی، خلیفه‌لریدیر. اونلار هر شئیه الله اوچون باخارلار، دقت ائدرلر، سئوگیلرینی اللهلاریندان آلارلار. اونون نعمتی اولان قلب، بئله ایشله‌مه‌لیدیر. او بیر ات پارچاسی دئییلدیر كی، ساده‌جه قانی ایداره ائتسین. او اوركدیر، سئوگیمیزی اونا دولدوروروق، اورا دوشر آلوولار و هوزونلر، اونونلا خوشبختلیگیمیزی باشا دوشریك. هیجان اونونلا گؤزلدیر! 

موسلمان، سن گؤزللییه گئدن یولو تیكمه‌یه طالب اولان، قالخ و اؤزونه بیر باخ! حیات بیر آلداتما آلتی كیمی سنی سندن اوغورلاییر. زامان سنین لئهینه ایشله‌مك یئرینه، علئیهینه ایشله‌ییر. ترصینه چئویرمك ائله آساندیر كی. بیراز گؤزیاشینا بولانمیش كؤنلون اورگین اولسون، بسدیر…

باخیش
دوشنبه 13 خرداد 1392
بؤلوم | عومومی یازار : نژادمحمد

اللهلا گؤروش

1-اینسان: اللهیم، سنی نئجه گؤروم؟

الله: گؤزلر منی گؤرمز، من گؤزلری گؤره‌رم.

2-اینسان: اللهیم، حیات نه دیر؟

الله: حیات سنین منه اولان باغلیلیغین، منی اؤزونده یاشاتماغیندیر.

3-اینسان: اللهیم، نور نه دیر؟

الله: نور منم.

4-اینسان: اللهیم، سن هاراداسان؟

الله: منیم مكانیم یوخدور، من سنه شاه داماریندان دا یاخینام.

5-اینسان: اللهیم، سنی نئجه تانییاق؟

الله: اطرافینا نظر سال، من هر یئرده‌یم.

6-اینسان: ثاواب و گوناه نه دیر؟

الله: ثاواب سنی منه یاخینلاشدیران، گوناه سنی مندن اوزاق سالان عمللریندیر.

7-اینسان: اللهیم، سنین راضیلیغینی نئجه قازاناق؟

الله: منی - منه خاطیر چاغیر، منه - منه خاطیر عبادت ائت.

8-اینسان: جنّت و جهنّم نه دیر؟

الله: جنّت مؤمینلرین حسرتینده اولان، جهنّم ایسه گوناهكارلارین عمللری ایله قازاندیقلاری مكاندیر.

باخیش
دوشنبه 26 فروردین 1392
بؤلوم | حج یازار : نژادمحمد

ارافاتدا مریفته دوغرو

"حجّ عرفه‌دیر."

زیلهیججه‌نین دوققوزونجو گونو گونش، – او دا سنه شاهید اولاجاق، – دوغولدوقدان سونرا مریفتین بئشیگی ارافاتین یوللارینا دوشمه‌لیسن. مومكونسه او یوللارا پایی – پیادا دوش. آیاغی‌نین ایزی، پئیغمبرلرین آیاق ایزینه قاریشسین.

ارافاتا چیخاركن اؤزونو جنّتینی ایتیرمیش بیر آدم كیمی حیسس ائتمه‌لیسن. اونوتما، دوغولدوغوندا ترتمیز ایدین، صاف ایدین. یعنی كی، جنّت سن ایدین. اللها وئردیگین سؤزو سونرالار پوزدون. صافلیغین ایتدی. كیرلندین. پوزولدون. اؤزونه قارشی یادلاشدین. حقیقته قارشی یادلاشدین. اللها و اشیایا قارشی یادلاشدین.

بو یادلاشما سنی اؤزونه قارشی داوالی بیرینه چئویردی. اؤزونله هئچ باریشیق اولا بیلمه‌دین. سنین اوچون گله‌جك ناراحات، كئچمیش حوزنلو ایدی. امینلیگینی و آزادلیغینی ایتیردین.

بونلاری ایتیرن قورخونج بیر دیَر ایتكیسینه مروز قالار. اعتراف ائت كی، سن ده ائله اولدون. دیَرلرین آلت-اوست اولدو. آرتیق سنین گؤزونده دیَرسیز اولان قیمتلی اولانلا، آلچاق اولان اوجا اولانلا، كئچیجی اولان قالیجی اولانلا، یالان اولان گئرچك اولانلا یئر دیَیشدیردی. دونیانی الده ائتمك اوچون آخیرتی وئردین. اِحتیراسینا صادق قالماق اوچون عشقینه خیانت ائتدین. اینستینكتلری‌نین دویومسوز سئلینه قاپیلیب اؤزونه پیسلیك ائتدین. منلیگینی راضی ائتمك اوچون اللهی ناراضی ائتدین.

بوتون بونلاردان سونرا بیر ویرانه كیمی گلیب دایاندین ارافات تپه‌لری‌نین/مریفت تپه‌لری‌نین اتكلرینده.

الله دا سندن محض بونو گؤزله‌ییردی. گوناه ایشله‌مه‌مه‌یینی دئییل، تؤوبه ائتمه‌نی گؤزله‌ییردی. موكممللشمه‌یینی دئییل، كامیل اولماماغینی اعتراف ائتمه‌یینی گؤزله‌ییردی. اومید كسمه‌یینی دئییل، آستاناسینا باش قویوب یاش تؤكمه‌یینی گؤزله‌ییردی.

سؤزون مغزی، ملكلشمه‌یینی دئییل، "اینسان" اولماغینی گؤزله‌ییردی.

هر شئیدن ده باشقا اؤز اؤزونله، یادلاشدیغین حقیقتله یئنیدن تانیش اولماغینی، فطرتینله، ویجدانینلا تكرار گؤروشمه‌یینی گؤزله‌ییردی.

چونكی، بورا ارافاتدیر. ارافات، تانیماق معناسینی وئرن "مریفت" مصدریندن تؤره‌دیلمیش بیر آددیر. بیلدیگین و ایستیفاده ائتدیگین عاریف، مریفت، ایرفان، مشهور عینی معنانی وئرن سؤزلردیر. مریفت، بیلمكدن اوستون بیر شئیدیر. هر مریفت بیلمیی ده اِحتیوا ائدیر. مریفت بیر شئیین اؤزونو تانیماق، سیرّینه چاتماق، اصلینه واقیف اولماقدیر. اشیانی و وارلیغی اولدوغو كیمی قاورایا بیلمكدیر... محض بودور مریفت. عالملره رحمت حضرتی محمّد، اونا گؤره تئز-تئز بئله دعا ائدردی:

ایلاهی! ارینعل-اشیاه كاهی!

["اللهیم! منه اشیانی اولدوغو كیمی، اؤز حقیقتی ایله گؤستر!"]

محض بو آندا اوزرینده اولدوغون ارافات، مریفت یئریدیر. آدم، اؤز حقیقتینی، عاجیزلیگینی، باجاریقسیزلیغینی، حدلرینی اورادا تانیدی. آدم، ارافاتدا آدام اولدو.

سن ده آدم‌اوغلوسان و اؤزونله تانیش اولماغا گلدین. حیكمتین ان اسكیلمز دوستورودور: اؤزونو تانییان ربّینی تانییار. اگر اؤزونو تانیسان، ربّینی ده تانییاجاقسان. ساده‌جه ربّینی دئییل اشیانی، اینسانی، دوستو، دوشمنی، اوجانی، آلچاغی، قالیجینی، كئچیجینی تانییاجاقسان.

اؤزونله تانیش – بیلیش اولمادان نه ائده بیلرسن كی؟

سرحدلرینی، ایمكانینی، ایمكانسیزلیغینی یعنی حدآینی و حدودونو بیلمه‌دن ائده‌جه‌یین هر ایشی یوزونه، گؤزونه بولاشدیرماغین قاچینیلمازدیر.

تانیش اولدوم دئدیكلریندن ایللر سونرا خیانت گؤردویونو، اورگی‌نین قبیریستانلیغا دؤندویونو، ان آغیر آجیلاری ان یاخی‌نیندا اولانلاردان چكدیگینی سؤیله‌ییرسنسه، دئمه‌لی سنین تانیماق و تانیش اولماقلا علاقه دار جدی بیر پروبلئمین وار. باخ اصل فورصتدیر. ایندی "تانیماقلا" تانیش اولا بیلرسن. چونكی بو تورپاقلار، اوزرینده دایانان عاریفه، مدنیّتی اؤیره‌دن مریفت دیاری ارافاتدیر.

ارافات یالنیز تانیش اولما یئری دئییل، عینی زاماندا هم ده گؤروشمه یئریدیر: حوّانیزلا، حوّالارینیزلا. حوّا یالنیز بیر حیات یولداشی دئییل بیر جان یولداشی، بیر یول یولداشی، بیر داوا قارداشی، بیر اورك دوستودور. ایتیردیگینیز نه قدر اورگی، – باشدا اؤز اورگینیز اولماقلا، – ارافاتدا تاپارسینیز. حوّا سیزی احاطه‌‌ ائدن دوستلارینیز، موحیطینیزدیر. موحیط؛ یعنی هم جهنّمینیز، هم جنّتینیز.

‘وقفه‌یه دایانماق'

وقفه اونسوز دا "دوروش" دئمكدیر. بو حالدا "وقفه‌یه دایانماق" ایفاده‌سی سهو دئییلمی؟ خئیر، دئییل. عكسینه وقفه‌یه دایانماق ایفاده‌سی حادثه‌‌نین اؤزونه دقت چكن چوخ معنالی بیر ایفاده‌دیر.

چونكی، وقفه‌یه دایانماق، "دوروش باره‌سینده دوشونمك"، "دوروش باره‌سینده تفكّور ائتمك" دئمكدیر. دوروش، یعنی سیزین فرد اولاراق دوروشونوز، هارادا دوردوغونوز، نَیه قارشی دوردوغونوز، نَیین و كیمین یانیندا دوردوغونوز، نئجه دوردوغونوز، نه اوچون دوردوغونوز؟

وقفه هر كسین اؤز دوروشونا نظارت ائتمه‌سیدیر. اوّل فردی و شخصی دوروشونا. اینسان اؤزونه قارشی هارادا دایانیب؟ اورگی‌نین یانیندامی، حیسسلری‌نین یانیندامی؟ عاغیلی‌نین یانیندامی، اینستینكتلری‌نین یانیندامی؟ ایمانی‌نین یانیندامی، شیطانین یانیندامی؟ فطرتی‌نین یاخی‌نیندامی، اوزاغیندامی؟

داها دوغروسو حقیقتاً بیر یئرده دایانیرمی؟ یوخسا باشی بوش بوراخیلمیش، ایستیقامتینی ایتیرمیش، سوكانی قیریلمیش، فیرتینایا دوشموش بیر گمی كیمی، اورادان اورایا چیرپیلیب پارچالانماغیمی گؤزله‌ییر؟

بیر یئرده دایانیرسا، نه اوچون اورادا دایانیر؟ دایاندیغی یئری اؤزومو سئچیب، یوخسا كیملرسه تلقین ائدیب؟ تصادوفاًمی اورادا دایانیب، شعورلو اولاراقمی؟ یعنی، دایاندیغی یئره بلددیرمی؟

بیر ده اینسانین اجتماعی دوروشو وار: باشقالارینا قارشی دوروشو نئجه‌دیر؟ یولداشینا، دوستونا، عائله‌‌سینه، جمعیّتینه قارشی هارادا یئر آلیب؟ اجتماعی و سیاسی حادثه‌‌لرده هارادا، كیملره قارشی، كیملرین یانیندا دایانیر؟

مثلا ایبراهیمله بیرلیكده بوته و بوتچولره قارشی دایانیب، یا ایبراهیمه قارشی بوتچولرین یانیندامی؟ قورآنداكی ایفاده‌سییله شیطانا قارشی "اللهین هیزبییله"می دایانیب، یا اللها قارشی "شیطانین هیزبییله"می؟ ظالیملارین و تاغوتلارین صافیندا دایانیب، یوخسا مظلوملارین و ازیلنلرین صافیندا؟

ارافاتداكی بو دوروش ایكی یئرده بیر ده تكرارلاناجاق. بیری مشاریلهارامین اولدوغو موزده‌لیفه‌ده، دیگری مینادا. موزده‌لیفه‌دكی دوروش، كبه‌نین اتكلرینده اللهین حضورونا چاتمامیشدان اوّلكی ایكینجی تمیزلنمه مكانیدیر. مینا ایسه شیطانی اینستینكتلرله حِسابلاشیب، اللهین حضورونا موقاویله یئنی‌له‌مك اوچون ترتمیز، باغلانتیسیز، قئید – شرطسیز چاتماق اوچون سون تمیزلنمه یئریدیر. ارافاتدا اؤزونوزله تانیش اولدونوز، مریفته یوكسه‌لیب حدآینیزین عاریفی اولدونوزسا، ایندی ائدیله‌جك یئگانه شئی قالیب: دعا...

دعا...

باخیش
یکشنبه 15 بهمن 1391
بؤلوم | عایله یازار : نژادمحمد

"اوچونجو" جینس؟!

اینسانلیق مدنیتی‌نین اساسینی قادین و كیشی‌نین سوسیال حیاتداكی موناسیبتلری تشكیل ائدیر. بونا گؤره ده تاریخین ایلك دؤورلریندن بو گونه قدر فیلوسوفلاری، علم آداملارینی هر زامان بیر سوال ناراحات ائدیر: "مدنیت كیشییه هر دؤورده دیَر وئرركن نَیه گؤره قادینی بوندان محروم بوراخمیشدی؟ اونون گوناهی نه دیر؟ نَیه گؤره قادین هر زامان جمعیت طرفیندن تحقیر اولونموشدور؟..."

قادی‌نین بو حالی عربیستاندا ایسلام دینینین بیر گونش كیمی دوغولوشو ایله سونا چاتمیشدیر. او واختا قدر هوررییت و مولكیت حقوقوندان محروم ائدیلن، كؤله سویه‌سینده اولان، بیر اشیا كیمی آلینیب-ساتیلان، گوناه و پیسلیكلرین قایناغی اولاراق گؤرولوب، وارلیغینا اؤنم وئریلمه‌ین بیر دورومدا ایكن، ایسلام دینینین گلیشی ایله حاقی اولان اوستون دیَرینی تاپمیش، سوسیال حیاتدا یئرینی آلمیشدیر.

بئله كی، ایسلام، توپلومون فردلری ایله [كیشی، قادین و اوشاقلار] ماراقلانان و اونلاری ان گؤزل شكیلده تربییه ائدن بیر قانوندور.

ایسلام، وئردیگی تربییه ایله اینسانلاری جهالتدن دوغان آزغینلیقلاردان، دولاییسی ایله ایضطیرابلاردان، بدبختلیك و یانلیشلاردان خلاص ائدیر.

ایسلام، اینسانلیق وظیفه‌‌لرینی هر شئیدن اول كیشی ایله قادین آراسیندا عدالتلی شكیلده بؤلور و نیظاملاییر. بو بؤلگوده قادین و كیشی‌نین فطری ایستئدادلاری گؤز اؤنونده توتولموشدور. اینسانین یارادیلیشی‌نین طلب ائتدیگی وظیفه‌‌لریندن باشقا دیگر ایستیقامتلرده‌كی فعالیتی‌نین نتیجه‌سی هر زامان آجیناجاقلی اولور.

چونكی فطرت، "زامان اینكیشاف ائدیب و یا یاخود دا گئری قالیب، بونا گؤره ده زامانلا آیاقلاشماق لازیمدیر" دئیه بیر قانون تانیمیر. فطرتین، زامانلا هئچ بیر علاقه‌‌سی یوخدور.

بئله كی، گونوموزده زامانا اویان مودئرن حیاتی هر بیریمیز گؤروروك؛ تارازلیغی پوزولاراق سرعتله ایره‌لییه آتیلمیش، آردیندان دا یالنیز قادینلاری دئییل، كیشی و اوشاقلاری دا سورویه‌رك ایضطیراب و آجیلارلا بوغموش، پیسلیكلرین قوللاری آراسینا آتاراق مهو ائتمیشدیر.

گونوموزون جاهیلیه‌سی، قادینی “اوچونجو بیر جینس” حالینا گتیرمیش، اللهین یاراتدیغی فطرتی دیَیشدیرمیشدی. قادینی ائودن، عائله‌‌دن اوزاقلاشدیراراق “سرحدسیز آزادلیق” ناغیللاری ایله آلداتمیشدیر كی، بو دا جمعیتین عومومی بیر بدبختلیگینه سبب اولموشدو. نه عائله‌‌، نه ائو، نه ده كی، گله‌جك دئیه بیر شئی قالمامیشدی.

بونو نتیجه‌سی اولاراق دا قادین، قادین اولماقدان چیخدیغی كیمی، كیشی اولماق آرزوسونا دا قوووشا بیلمه‌میشدیر. اورتایا قاریشیقلیقلا بیرلیكده توكورپه‌دیجی بیر شئی چیخمیشدیر: قادینلا كیشی آراسیندا اولان بیر اوچونجو جینس دوغولموشدور. بو، قادینلیغی‌نین دیَرینی بیلمه‌ین قادینا بیر جزا اولدوغو كیمی، اونو بو حالا سالان جمعیته ده بیر جزادیر. گونوموزون سؤزده مدنی، حقیقتده ایسه جاهیل اولان اینسانلاری نه بونو، نه ده كی، قادینا حقیقی یئرینی، دیَرینی ایسلامدان باشقا هئچ بیر سیستمین وئره بیلمه‌یه‌جه‌یینی آنلایا بیلرلر.

باخیش
پنجشنبه 2 آذر 1391
بؤلوم | عومومی یازار : نژادمحمد

اللهیم!

قانادی قیریق بیر قوش كیمییم.

اوچسام اوچا، قاچسام قاچا بیلمیرم.

یاریمچیق قالمیش یوخو كیمییم.

یاردان دا، سردن ده كئچه بیلمیرم.

او سونسوز سئوگی سئلینه بیزی ده قات: سئو بیزی!

سن سئونده سئودیررسن: سئودیر بیزی!

سئودیگینی جنّتینله سئویندیررسن: سئویندیر بیزی!

مادده‌دكی هر آتومون تسبیح ائتدیگی سنسن!

نفس آلان هر جانلی‌نین ذكر ائتدیگی سنسن.

عاغیل امانت ائتدیگین هر وارلیغین عقل ائتدیگی سن

دویان و دویدوران هر دویغونون حیسس ائتدیگی سنسن.

قدیر-قییمت بیلنلرین شوكر ائتدیگی سنسن،

وارلیغی نعمت بیلنلرین حمد ائتدیگی سنسن

باخیش
سه شنبه 18 مهر 1391
بؤلوم | پئیغمبرلر یازار : نژادمحمد

عیسی پئیغمبر (2-جی حیصه‌‌)

پئیغمبر هارادادیر ؟

لاكین حضرت عیسی پئیغمبرین حاقا چاغیریشی. اینسانلار آراسیندا گؤستردیگی اصلاح ائدیجی فعالیتی بیر چوخ قارانیتلی شخصلری راحتسیز ائدیردی. اونلار بو فعالیتین قارشیسیی آلماقدا قرارلی ایدیلر. یهودی روحانیلری ایله روما حؤكمدارلاری‌نین سیلری نتیجه‌سینده عیسی پئیغمبره اؤلوم حؤكمو چیخاریلیر. اونو چارمیخا چكیب قتله یئتیرمك ایسته‌ییرلر. لاكین الله-تعالینین مصلحتیله عیسی پئیغمبر قئیب عالمینه چكیلیر ...

مسئله‌‌یله باغلی خریستیان عالمی بئله حساب ائدیر كی، حضرت عیسی چارمیخا چكیلیر و حاق دونیاسینا قوووشور. آمما بیر مدت سونرا عیسی یئنیدن دیریله‌رك اؤز یاخینلاری‌نین گؤزونه گؤرونور و موعیین تاپشیریقلار وئردیكدن سونرا قئیبه چكیلیر. لاكین ائله اینجیلین اؤزونده عیسی پئیغمبرین چارمیخا چكیلیب حاق دونیاسینا قوووشماسی ائپیزودونون ایختیلافلی مقاملاری وار. عیسی پئیغمبرین چارمیخا چكیلمه‌دن الله درگاهینا گئتمه‌سینی 2-جی عصرین دین یازیچیسی واصیلید یازاراق مؤلفی اولدوغو اینجیلده گؤستریب كی، چارمیخا چكیلن حضرت عیسی دئییل، باشقا آدام اولوب. بونو عیسی پئیغمبرین معاصرلری اولان بیر چوخ كئشیشلر و 2-3-جو عصرلرین بعضی تاریخچیلری ده تسدیقله‌ییبلر. بعضی معلوماتلارا اساساً، عیسی پئیغمبری چارمیخا چكمك ایسته‌دیكده اونون عوضینده اونو ساتان بیر خاینی اؤلدوروبلر و بیر چوخلاری اؤلن آدامین محض حضرت عیسی اولدوغونو دوشونوب.

قورآن ایسه بو حاقدا بویورور: “...سن ایسرایل اوغوللاری‌نین یانینا آچیق معجزه‌‌لرله گلدیگین زامان من (اونلارین بلاسینی) سندن دف ائتمیشدیم (سنی اؤلدورمك ایسته‌دیكده اونلارا مانع اولموشدوم) “ . (سوره 5، آیه 110). “حال‌بوكی اونلار عیسینی نه اؤلدوردولر، نه ده چارمیخا چكدیلر. اونلاردا یالنیز بئله بیر تسووور یاراندی. بو حاقلی ایختیلافدا اولانلار اونون (شخصاً اؤلدورولمه‌سی) باره‌سینده، البته‌‌، شكك-شوبهه ایچریسینده‌دیرلر. اونلارین بونا دایر هئچ بیر معلوماتی یوخدور. اونلار آنجاق زننه قاپیلیریلار. حقیقتده اونو (عیسینی) اؤلدورمه‌میشدیلر. خئیر، الله اونو اؤز درگاهینا قالدیرمیشدیر. شوبهه‌سیز، الله یئنیلمز قوووت صاحبی، حیكمت صاحبیدیر! كیتاب اهلیندن (یهودیلردن و خاچپرستلردن) ائله بیر كس اولماز كی، اؤلوموندن اول (جان وئردیگی زامان) اونا (عیسییا) ایمان گتیرمه‌سین، لاكین او، (عیسی) قییامت گونونده اونلارین (كیتاب اهلی‌نین) علئیهینه شهادت وئره‌جكدیر”. (سوره 4، آیه 157-159)

باخیش
شنبه 11 شهریور 1391
بؤلوم | حج یازار : نژادمحمد

ارافاتدا مریفته دوغرو

"حج ارفه‌دیر." (تیرمیزی 5/214، 2975)

زیلهیججه‌نین دوققوزونجو گونو گونش، – او دا سنه شاهید اولاجاق، – دوغولدوقدان سونرا مریفتین بئشیگی ارافاتین یوللارینا دوشمه‌لیسن. مومكونسه او یوللارا پایی – پییادا دوش. آیاغی‌نین ایزی، پئیغمبرلرین آیاق ایزینه قاریشسین.

ارافاتا چیخاركن اؤزونو جنّتینی ایتیرمیش بیر آدم كیمی حیسس ائتمه‌لیسن. اونوتما، دوغولدوغوندا ترتمیز ایدین، صاف ایدین. یعنی كی، جنّت سن ایدین. اللها وئردیگین سؤزو سونرالار پوزدون. صافلیغین ایتدی. كیرلندین. پوزولدون. اؤزونه قارشی یادلاشدین. حقیقته قارشی یادلاشدین. اللها و اشیایا قارشی یادلاشدین.

بو یادلاشما سنی اؤزونه قارشی داوالی بیرینه چئویردی. اؤزونله هئچ باریشیق اولا بیلمه‌دین. سنین اوچون گله‌جك ناراحات، كئچمیش هوزنلو ایدی. امینلیگینی و آزادلیغینی ایتیردین.

بونلاری ایتیرن قورخونج بیر دیَر ایتكیسینه مروز قالار. اعتراف ائت كی، سن ده ائله اولدون. دیَرلرین آلت-اوست اولدو. آرتیق سنین گؤزونده دیَرسیز اولان قییمتلی اولانلا، آلچاق اولان اوجا اولانلا، كئچیجی اولان قالیجی اولانلا، یالان اولان گئرچك اولانلا یئر دیَیشدیردی. دونیانی الده ائتمك اوچون آخیرتی وئردین. ائهتیراسینا صادق قالماق اوچون عشقینه خیانت ائتدین. اینستینكتلری‌نین دویومسوز سئلینه قاپیلیب اؤزونه پیسلیك ائتدین. منلیگینی راضی ائتمك اوچون اللهی نارازی ائتدین.

بوتون بونلاردان سونرا بیر ویرانه كیمی گلیب دایاندین ارافات تپه‌لری‌نین/مریفت تپه‌لری‌نین اتكلرینده.

الله دا سندن محض بونو گؤزله‌ییردی. گوناه ایشله‌مه‌مه‌یینی دئییل، تؤوبه ائتمه‌نی گؤزله‌ییردی. موكممللشمه‌یینی دئییل، كامیل اولماماغینی اعتراف ائتمه‌یینی گؤزله‌ییردی. اومید كسمه‌یینی دئییل، آستاناسینا باش قویوب یاش تؤكمه‌یینی گؤزله‌ییردی.

سؤزون مغزی، ملكلشمه‌یینی دئییل، "اینسان" اولماغینی گؤزله‌ییردی.

هر شئیدن ده باشقا اؤز اؤزونله، یادلاشدیغین حقیقتله یئنیدن تانیش اولماغینی، فطرتینله، ویجدانینلا تكرار گؤروشمه‌یینی گؤزله‌ییردی.

چونكی، بورا ارافاتدیر. ارافات، تانیماق معناسینی وئرن "مریفت" مصدریندن تؤره‌دیلمیش بیر آددیر. بیلدیگین و ایستیفاده ائتدیگین عاریف، مریفت، ایرفان، مشهور عینی معنانی وئرن سؤزلردیر. مریفت، بیلمكدن اوستون بیر شئیدیر. هر مریفت بیلمیی ده ائهتیوا ائدیر. مریفت بیر شئیین اؤزونو تانیماق، سیررینه چاتماق، اصلینه واقیف اولماقدیر. اشیانی و وارلیغی اولدوغو كیمی قاورایا بیلمكدیر... محض بودور مریفت. عالملره رحمت حضرتی محمّد، اونا گؤره تئز-تئز بئله دعا ائدردی:

ایلاهی! ارینعل-اشیاه كاهی!

["اللهیم! منه اشیانی اولدوغو كیمی، اؤز حقیقتی ایله گؤستر!"]

محض بو آندا اوزرینده اولدوغون ارافات، مریفت یئریدیر. آدم، اؤز حقیقتینی، عاجیزلیگینی، باجاریقسیزلیغینی، هدلرینی اورادا تانیدی. آدم، ارافاتدا آدام اولدو.

سن ده آدموغلوسان و اؤزونله تانیش اولماغا گلدین. حیكمتین ان اسكیلمز دوستورودور: اؤزونو تانییان رببینی تانییار. اگر اؤزونو تانیسان، رببینی ده تانییاجاقسان. ساده‌جه رببینی دئییل اشیانی، اینسانی، دوستو، دوشمنی، اوجانی، آلچاغی، قالیجینی، كئچیجینی تانییاجاقسان.

اؤزونله تانیش – بیلیش اولمادان نه ائده بیلرسن كی؟

سرحدلرینی، ایمكانینی، ایمكانسیزلیغینی یعنی هددینی و حدودونو بیلمه‌دن ائده‌جه‌یین هر ایشی یوزونه، گؤزونه بولاشدیرماغین قاچینیلمازدیر.

تانیش اولدوم دئدیكلریندن ایللر سونرا خیانت گؤردویونو، اورگی‌نین قبیریستانلیغا دؤندویونو، ان آغیر آجیلاری ان یاخی‌نیندا اولانلاردان چكدیگینی سؤیله‌ییرسنسه، دئمه‌لی سنین تانیماق و تانیش اولماقلا علاقه دار جدی بیر پروبلئمین وار. باخ اصل فورصتدیر. ایندی "تانیماقلا" تانیش اولا بیلرسن. چونكی بو تورپاقلار، اوزرینده دایانان عاریفه، مدنیتی اؤیره‌دن مریفت دییاری ارافاتدیر.

ارافات یالنیز تانیش اولما یئری دئییل، عینی زاماندا هم ده گؤروشمه یئریدیر: هووانیزلا، هووالارینیزلا. هووا یالنیز بیر حیات یولداشی دئییل بیر جان یولداشی، بیر یول یولداشی، بیر داوا قارداشی، بیر اورك دوستودور. ایتیردیگینیز نه قدر اورگی، – باشدا اؤز اورگینیز اولماقلا، – ارافاتدا تاپارسینیز. هووا سیزی احاطه‌‌ ائدن دوستلارینیز، موحیطینیزدیر. موحیط؛ یعنی هم جهنمینیز، هم جنّتینیز.

‘وقفه‌یه دایانماق'

وقفه اونسوز دا "دوروش" دئمكدیر. بو حالدا "وقفه‌یه دایانماق" ایفاده‌سی سهو دئییلمی؟ خئیر، دئییل. عكسینه وقفه‌یه دایانماق ایفاده‌سی حادثه‌‌نین اؤزونه دقت چكن چوخ معنالی بیر ایفاده‌دیر.

چونكی، وقفه‌یه دایانماق، "دوروش باره‌سینده دوشونمك"، "دوروش باره‌سینده تفككور ائتمك" دئمكدیر. دوروش، یعنی سیزین فرد اولاراق دوروشونوز، هارادا دوردوغونوز، نَیه قارشی دوردوغونوز، نَیین و كیمین یانیندا دوردوغونوز، نئجه دوردوغونوز، نه اوچون دوردوغونوز؟

وقفه هر كسین اؤز دوروشونا نظارت ائتمه‌سیدیر. اول فردی و شخصی دوروشونا. اینسان اؤزونه قارشی هارادا دایانیب؟ اورگی‌نین یانیندامی، حیسسلری‌نین یانیندامی؟ عاغیلی‌نین یانیندامی، اینستینكتلری‌نین یانیندامی؟ ایمانی‌نین یانیندامی، شیطانین یانیندامی؟ فطرتی‌نین یاخی‌نیندامی، اوزاغیندامی؟

داها دوغروسو حقیقتن بیر یئرده دایانیرمی؟ یوخسا باشی بوش بوراخیلمیش، ایستیقامتینی ایتیرمیش، سوكانی قیریلمیش، فیرتینایا دوشموش بیر گمی كیمی، اورادان اورایا چیرپیلیب پارچالانماغیمی گؤزله‌ییر؟

بیر یئرده دایانیرسا، نه اوچون اورادا دایانیر؟ دایاندیغی یئری اؤزومو سئچیب، یوخسا كیملرسه تلقین ائدیب؟ تصادفنمی اورادا دایانیب، شعورلو اولاراقمی؟ یعنی، دایاندیغی یئره بلددیرمی؟

بیر ده اینسانین اجتماعی دوروشو وار: باشقالارینا قارشی دوروشو نئجه‌دیر؟ یولداشینا، دوستونا، عائله‌‌سینه، جمعیتینه قارشی هارادا یئر آلیب؟ اجتماعی و سییاسی حادثه‌‌لرده هارادا، كیملره قارشی، كیملرین یانیندا دایانیر؟

مثلا ایبراهیمله بیرلیكده بوته و بوتچولره قارشی دایانیب، یا ایبراهیمه قارشی بوتچولرین یانیندامی؟ قورآنداكی ایفاده‌سییله شیطانا قارشی "اللهین هیزبییله"می دایانیب، یا اللها قارشی "شیطانین هیزبییله"می؟ ظالملارین و تاغوتلارین صافیندا دایانیب، یوخسا مظلوملارین و ازیلنلرین صافیندا؟

ارافاتداكی بو دوروش ایكی یئرده بیر ده تكرارلاناجاق. بیری مشاریلهارامین اولدوغو موزده‌لیفه‌ده، دیگری مینادا. موزده‌لیفه‌دكی دوروش، كبه‌نین اتكلرینده اللهین حضورونا چاتمامیشدان اولكی ایكینجی تمیزلنمه مكانیدیر. مینا ایسه شیطانی اینستینكتلرله حسابلاشیب، اللهین حضورونا موقاویله یئنیله‌مك اوچون ترتمیز، باغلانتیسیز، قئید – شرطسیز چاتماق اوچون سون تمیزلنمه یئریدیر. ارافاتدا اؤزونوزله تانیش اولدونوز، مریفته یوكسه‌لیب هددینیزین عاریفی اولدونوزسا، ایندی ائدیله‌جك یئگانه شئی قالیب: دعا...

دعا...