اینسان جانلی اثردیر بنده اللهین جانلی، مقدس، ان قییمتلی اثریدیر. آدی بیر رسسامین طبیعته باخیب چكدیگی شكیلی قییمتلی اثر آدلاندیریب، ائوینیزین یوخاریسیندان آسیرسینیز. عاما الله اؤز وارلیغی، قودرتی و علمیله، هئچ بیر شئیه باخمادان هئچ بیر كؤمك اولمادان جانلی اینسان اثرینی یارادیب. صورتینه قلم چكیب، بدن-جسهدینی ائله قوراشدیریب كی، دیزلره، توپوقلارا، بیلك و بارماقلارا سوموكدن دیگیرجكلر قویوب كی، اینسان ایستهدیگی واختدا هر طرفه آسانلیقلا چئوریله بیلیر. بو جور مورككب، معجزهلی، هئچ كیمین یارادا بیلمهدیگی بو جانلی اینسان اثرینی قییمتسیز ائدیب، كوچهلره، یئتیمخانایا، قوجالار ائوینین كونجلرینه آتیرلار. اینسانلارین بیر قیسمی بو ایشلری تؤرهدیرلر، دیگر قیسمی ایسه سوسوب تاماشا ائدیر. هئچ بیریمیز ویجدان عذابی چكیب اونلاری بو وضعیتدن چیخارا بیلمیریك. عكسینه هره اؤز ساحهسینده گاه دنیز چیمرلیگینده لوتلشیر، آبیر-حیاسینی مقدسلیك كسریندن سالیر، گاه زینا ائدیر، گاه دا اللهین خلق ائتدیگی دوزگون بدن قورولوشونو دیَیشدیریرلر، گؤزل صیفت جیزگیلرینی پوزوب، ائستئتیك عملیاتلاری آپاریب اؤزلرینی عیبهجر جیلدلره سالیرلار و سایره. بوتون وارلیقلاری یوخلوقدان یارادان اللهین جانلی اثرینین باشینا اویونلار آچیب یئرله-یئكسان ائدیرلر. سونرا دا دئییرلر كی، الله بیزی بسبخت یارادیب، ظلملره دوچار ائدیب. حالبوكی اینسانلارین دینج و سلامات یاشاماسی اوچون الله-تعالی كامیل پئیغمبرلر واسطهسیله مقدس كیتابلار گؤندردی بیزه دوغرو یول، داورانیش، یاشاییش قایدالارینی گؤستردی و اؤیرتدی. لاكین بیز اؤزوموز قانونو پوزوب، كیم هارادا فورصت تاپیرسا اورداجا قانونسوز زینا ائدیب، اینسانا خاس اولمایان فسادلار تؤرهدیب، هم ولهدی-زینا دوؤولان كؤرپهلری، هم ده جمعیتی كورلاییریق. الله-تعالی اینسانی، جین-شیطان و حئیواندان اوستون یاراتدی. اینسانا خاس اولان داورانیش قایدالاری مثلا، كبین، ائو-آوادانلیق، اكمك-بئجرمك، آتا-آنا-اؤولاد بیر-بیرینی تانیماسی و سایره كیمی شئیلری حالاللاشدیریب، قانونلاشدیریب كی، اینسان اؤز مقدسلیك كسرینده قالسین. چونكو، قورآن، اینسان، بركت، اللهین مقامیندان، عرش-الانی، جنّتی گؤروب گلیبلر. ایندیكی زاماندا بو گون عائله قوروب، صاباح نیگاه پوزانلار، شیطان قانونونا قوللوق ائدیرلر. آتا-آنا-بالا آتانلار، شیطانا قوللوق ائدنلر یقین بیلسینلر كی، مووققتی چكدیكلری بو كئف-لذت، مین ایللرله اوددا یانیب، یئنه ده تزهدن دیریلیب اود توتوب یئنه یانارلار، یعنی اونلارا اؤلوم اولماز كی، اؤلوب جانلاری قورتارسین. نئجه كی، حضرت الی علئیهیسسالامین قاتیلی ابنی مولجهمین عذابی كیمی هر واخت عذابدا اولارلار. حضرت الی(ه.س)-این قاتیلی ابنی مولجهمین برزخ عذابی. “نورول-ابصار” كیتابیندا سئیّد مؤمین ابولقاسیم ابنی محمّددن روایت ائدیب دئدی: مسجیدول-حرامدا(كعبهده) ایبراهیم(ه.س) مقامیندا بیر دسته آدامین ییغیشدیغینی گؤردوم. سببینی سوروشدوم، دئدیلر كی، بیر راهیم(مسیحی) موسلمان اولوب، مككهیه گلیب.گؤردوم كی، یون پالتار گئیمیش، باشینا یون پاپاق قویموش جوسسهلی بیر شیخ اوتوروب دانیشیر: “آرالیق دنیزینین كناریندا منیم بیر عبادت-گاهیم واردی. بیر گون دریا كناریندا بیر كركس(قوزغون) گؤردوم، اوجا قایایا قوندو. اورادا اولان بیر كیشینین بدنیندن بیر پارچا قوپاریب اوچدو. سونرا قاییتدی، یئنه اولكی كیمی اونون بدنیندن بیر تیكه قوپاردی، دؤرد دفعه بو دهشتلی صحنه تكرار اولدو. سونرا همین كیشی قالخیب كامیل آدام اولدو دیریلدی، پارچالانمیش بدنی بوتؤولشدی. سونرا قوش قاییتدی، هر شئی تزهدن تكرارلاندی. من حئیرتده ایدیم. گؤردوكلریم نه ایدی؟ بو كیشی كیمدیر؟ تأسفلندیم كی، نییه اوندان هئچ بیر شئی سوروشمادیم. ایكینجی گون حادثه یئنه تكرارلاندی. همین كیشی پارچالانیب، سونرا قالخیب بوتؤولشنده من درحال عبادتگاهیمدان چیخیب كیشینین یانینا قاچدیم. اونو اللها آند وئردیم كی، سن كیمسن، دینمهدی. دئدیم: سنی یارادانا آند وئریرم، آخی، سن كیمسن؟ دئدی: من ابنی مولجهمم. دئدیم: بو قوشلا اولان احوالاتین نه دیر؟ جاواب وئردی: من الییبنی ابوتالیبی(ه.س) اؤلدوردویوم اوچون الله-تعالی منی بو قوش واسطهسیله گؤردویون عذابا دوچار ائدیب. من عبادتگاهی ترك ائدیب، الییبنی ابوتالیبی(ه.س) سوراقلاماغا گئتدیم. دئدیلر كی، حضرت الی(ه.س) حضرت محمّدین(س.ه.س) عمی اوغلوسو و وصیسیدیر. درحال من ایسلامی قبول ائتدیم و اللهین ائوینین زیارتینی و پئیغمبرین(س.ه.س) قبرینین زیارتینه گلدیم... بو اولان حدیثی یازماقدا مقصدیم اینسانلاری قفلت یوخوسوندان اویاتماق، ماراقلی ایلنجهلردن آییرماق، حقیقتلری آنلاتماقدیر، اونو بیلین كی، الله-تعالی بو جانلی اینسان اثرینی، بو گؤزل معجزهلی عالملری یاراتماقدا حیكمت وار. او، بؤیوك، اوجا-ذاتدان قورخون، حیا ائدین، ائهتیراملا داورانین. او، بؤیوك وارلیق بو قدر معجزهلی عالملری، ایچیندهكی مؤوجودلاری ایلنجه و اویونجاق اوچون یاراتماییب كی، كئف-لذت چكیب گؤزل دونیانی چیركابا بولاشدیراسینیز. مگر سیزی بیر سهمانی ائوه، آلیجناب عائلهیه قوناق دعوت ائدیرلر كی، گئدین اونلارین سهمانلی ائوینی داغیدین، زیر-زیبیله بولاشدیرین، نلاییق سؤزلر دانیشیب، حركتلر ائدیب او جور آلیجناب عائلهنین سهمانینی پوزاسینیز؟ و سایره...