باخیش

حضرت محمّد (س) اۇشاقلاری چوْخ سئویردی

انس ابن مالیك (ر.آ.): "رسولوللاه (س.ه.و.) اۇشاقلارا قارشی اینسانلارین ان شفقتلیسی ایدی" - دئییر. عبدالله ابن عؤمر (ر.آ.) رسولوللاهین نوه‌لری حسن و حسین اۆچون "دۆنیاداكی ایكی ریحانیم منیم" دئدیگینی؛ انس ابن مالیك (ر.آ.) ده رسولوللاهین اوْنلاری قوْخولاییب باغرینا باسدیغینی و دۇعا ائتدیگینی بیلدیریر. اۇسامه ابن زئید (ر.آ.) ایسه "رسولوللاه منی بیر دیزی اۆستونه، حسن ابن الینی ده اوْ بیری دیزی اۆستونده اوْتوردار، سوْنرا ایكیمیزی بیردن باغرینا باسار و "ائی رببیم، بۇنلارا رحم ائت، من بۇنلارا قارشی چوْخ مرحمتلییم"، - بۇیوردوغونو دئیه‌رك، رسولوللاهین سئوگیسی‌نین یالنیز اؤز نوه‌لرینه قارشی اوْلمادیغینی بیلدیریر.

"كیچیكلریمیزه قارشی شفقت گؤسترمه‌ین بیزدن دئییلدیر" (ابو داوود، ادب، 58) - بۇیوران سئویملی پئیغمبریمیز

قێز-اوْغلان فرقی قوْیمادان اۇشاقلارا اوْلان سئوگی و شفقتینی مۆختلیف جۆر، هر بیر وضعیتده ان اینجه طرزده گؤسترمیشدیر. آتا-آنالاری و بؤیوكلری ده هر زامان اۇشاقلارا قارشی آنلاییشلی اوْلماغا چاغیرمیش و تشویق ائتمیشدیر.

سهابه‌لرین بیلدیردیگینه گؤره، رسولوللاه (س.ه.و.) اۇشاقلاری قۇجاقلایار، اۇیغون گؤردویو یئرلریندن اؤپر، میندیگی حئیوانین تركینه گؤتورر، سلام وئرر، حال-احوال تۇتار، خستلندیكلری زامان اوْنلاری زیارت ائدر، زارافاتلاشار، اوْنلاری ایلندیرر، چیگینلرینه و بئلینه اوْتوردار، اصلا اوْنلاری دانلامازدی. حتی عزیزله‌یه‌رك قۇجاغینا آلدیغی زامان، پالتارینی ایسلاتسایدیلار بئله عصبیلشمز، باشقالاری‌نین دا بۇنا مۆداخیله ائتمه‌سینه ایزن وئرمزدی.

سهابه‌لرین بۇ مسئله‌ ایله باغلی مۆشاهیده‌لریندن بعضیلری بۇنلاردیر:

یۇسوف ابن عبدالله ابن سلام بئله نقل ائدیر: "رسولوللاه (س.ه.و.) منی "یۇسوف" دئیه آدلاندیردی، قۇجاغینا گؤتوردو و باشیمی سێغاللادی". عبدالله ابن بۇسر رسولوللاها (س.ه.و.) یئمك ایكرام ائتدیكلرینی، یئمكدن سوْنرا عادتی عۆذره همین ائوین اینسانلارینا دۇعا ائتدیگینی، داها سوْنرا دا باشینی سێغاللایاراق؛ "بۇ اۇشاق بیر عصر یاشایاجاق" دئدیگینی بیلدیریر.

عبدالله ابن جافر (ر.آ.): "رسولوللاه (س.ه.و.) صفردن قاییداركن من حسن و حسین ایله اوْنو قارشیلاماغا چێخاردیق. اوْ دا ایره‌لیده گلنی قۇجاغینا گؤتورور، ایكیمیزی ده آرخاسینا میندیریر، مدینه‌یه قدر ائله گتیریردی" - دئییر.

انس ابن مالیك (ر.آ.) رسولوللاهین (س.ه.و.) اۇشاقلارا "اس-سلمو آلئیكوم، یا سێبیان - یعنی، سلام اوْلسون سیزه، ائی اۇشاقلار" دئیه سلام وئردیگینی؛ چوْخ سئودیگی كیچیك قۇشو اؤلموش اوْ بیری قارداشینا ایسه "ائی عبا اۇمئیر، كیچیك قۇشون نئجه اوْلدو؟" - دئیه حال-احوال تۇتدوغونو، اوْنو میوس گؤردویو زامان دا تسللی وئردیگینی نقل ائدیر.

محمود ابن ربی اؤزونون بئش یاشیندا اوْلدوغو زامان حضرتی پئیغمبرین بیر وئدره‌دن آغزینا سۇ آلاراق اۆستونه پۆسكورتدویونو دئییر. بۇ، رسولوللاهین اۇشاقلارلا زارافاتلاشماسی‌نین بیر اؤرنییدیر. یالا ابن مۇرره‌نین ده نقل ائتدیگینه گؤره، رسولوللاه دعوت ائدیلن بیر یئره گئتدیگی زامان اۇشاقلارلا اوْینایان نوه‌سی حسینی ده اؤزو ایله آپارماق ایسته‌ییردی، لاكین حسین باباسینی گؤرن كیمی قاچماغا باشلاییر، رسولوللاه دا اۇشاق كیمی اوْنون آرخاسینجا ساغا-سوْلا قاچیردی (ابن ماجه، "مۇقددیمه"، 11).

ابو هۇرئیره‌نین (ر.آ.) نقل ائتدیگینه گؤره، آقابه ابن هابیس نوه‌لریندن بیرینی اؤپن حضرتی پئیغمبره: "منیم اوْن اؤولادیم وار، هله هئچ بیرینی اؤپمه‌میشم" - دئدی. رسولوللاه (س.ه.و.) دا اوْنا: "مرحمت گؤسترمه‌ینه مرحمت ائدیلمز!" -دئمیشدیر. عینی حال ایله قارشیلاشان مدینه‌لی بیر شخص رسولوللاها: "منیم بیر اوْغلوم وار، حددی بۆلوغا چاتیب، من ایسه اوْنو هله بیر دفعه‌ ده اؤپمه‌میشم" - دئدیگی زامان رسولوللاه (س.ه.و.) بئله جاواب وئردی: "اگر الله اوْ مرحمتی سنین قلبیندن سیلمیشسه، من نه ائده بیله‌رم؟"

بۇندان باشقا، حضرتی پئیغمبر اۇشاقلارینا دقت گؤسترن آتا-آنالاری دا مدح ائتمیش و قییمتلندیرمیشدیر.